Kiếp người khốn khổ

¹ Kể từ khi từ lòng mẹ sinh ra

cho đến lúc trở về lòng đất mẹ,

mang thân phận con người,

ai cũng canh cánh bên lòng một nỗi lo,

là con cháu A-đam, nợ phong trần đương nhiên phải trả.

² Ðiều không ngừng ám ảnh khiến lòng người sợ hãi âu lo

là cứ phải nghĩ rằng mình đang chờ chết.

³ Từ bậc vua chúa trên ngai vinh hiển

đến kẻ cùng đinh chân lấm tay bùn,

⁴ từ người cân đai áo mão đến kẻ khố rách áo ôm,

ai cũng đều giận dữ, ghen tương,

đều băn khoăn, lo lắng, rồi sợ chết, rồi hận thù cãi cọ.

⁵ Lúc nghỉ ngơi trên giường,

giấc ngủ ban đêm lại khơi lên những ý nghĩ khác.

⁶ Vừa mới nghỉ - có nghỉ cũng như không -,

mà trong giấc mộng, y như giữa ban ngày,

người ta hốt hoảng trước cảnh mình nhìn thấy,

chẳng khác chi kẻ trốn khỏi chiến trường.

⁷ Ðến lúc thoát thân, người ta thức dậy,

và ngạc nhiên vì đã sợ hãi không đâu.

⁸ Mọi xác phàm, từ người đến vật,

- nhưng quân tội lỗi thì gấp bảy lần -, không làm sao tránh khỏi:

⁹ chết chóc và đổ máu, cãi cọ và đâm chém,

hoạn nạn, đói kém, đổ nát, tai ương.

¹⁰ Tất cả nhứng thứ đó đã được tạo nên cho quân vô đạo,

chỉ vì tội chúng mà nạn hồng thủy đã xảy ra.

¹¹ Tất cả những gì từ đất mà ra sẽ trở về đất,

còn những gì từ nước mà có lại quay về biển.

 

Một số ngạn ngữ

¹² Hối lộ và bất công rồi ra sẽ biến mất,

nhưng lòng trung tín sẽ tồn tại muôn đời.

¹³ Tài sản quân bất chính sẽ như dòng suối cạn,

sẽ như sấm nổ giữa cơn mưa.

¹⁴ Người rộng tay làm phúc ắt sẽ được vui mừng;

kẻ ngoảnh mặt làm ngơ sẽ tiêu vong vì bị người bỏ mặc.

¹⁵ Con cháu bọn bất lương sẽ như cây không chồi,

như rễ không sạch bám trên đá cứng.

¹⁶ Cây lau mọc nhan nhản bên mọi dòng nước và bờ sông

sẽ bị bứng đầu tiên trước mọi cây cỏ khác.

¹⁷ Lòng nhân nghĩa như địa đàng đầy dư phúc lộc,

việc bố thí sẽ tồn tại muôn đời.

¹⁸ Sống không lệ thuộc và có được việc làm thì quả là dễ chịu,

nhưng tìm được kho tàng còn may mắn hơn nữa.

¹⁹ Người sinh con cũng như kẻ xây thành

đều để lại danh thơm cho hậu thế,

nhưng người vợ hiền còn đáng quý hơn.

²⁰ Rượu và nhạc khiến lòng người phấn khởi,

nhưng lòng mến đức khôn ngoan vẫn đáng quý hơn.

²¹ Tiếng sáo, tiếng đàn khiến giọng hát du dương,

nhưng lời nói dịu dàng còn êm tai hơn nữa.

²² Vẻ đẹp và duyên dáng làm người ta thích nhìn,

nhưng cánh đồng xanh mướt còn đáng nhìn hơn.

²³ Bạn bè thân hữu gặp nhau có lúc,

sao như vợ chồng chung sống bên nhau.

²⁴ Có anh có em là để giúp nhau khi hoạn nạn,

nhưng của bố thí còn trợ giúp đắc lực hơn.

²⁵ Có bạc, có vàng là an tâm vững chí,

nhưng được người góp ý còn quý giá hơn.

²⁶ Giàu sang và sức mạnh khiến người ta tin tưởng,

nhưng lòng kính sợ Ðức Chúa còn trổi vượt hơn.

Có lòng kính sợ Ðức Chúa thì chẳng thiếu gì.

Kính sợ Chúa rồi, không cần phải cầu cứu ai nữa.

²⁷ Lòng kính sợ Ðức Chúa như địa đàng đầy dư phúc lộc,

che chở phù trì hơn mọi thứ vinh quang.

 

Ăn xin

²⁸ Con ơi, đừng đi ăn xin để sống:

thà chết còn hơn!

²⁹ Kẻ nhìn trộm mâm người khác,

có sống cũng kể như chẳng sống ra người.

Vì đứa ăn bám làm mình ra nhơ nhớp;

còn người hiểu biết và có giáo dục

thì sẽ không xử sự như thế.

³⁰ Miệng đứa ăn xin ngọt như mía lùi,

nhưng tâm địa hắn thì như lò lửa.