Giáo dục

¹ Thương con thì cho roi cho vọt,

sau này sẽ vui sướng vì con.

² Ai biết giáo dục con sẽ được thoả lòng về con,

và được hãnh diện với những người quen biết.

³ Ai biết dạy con mình sẽ khiến kẻ thù phải phát ghen,

và sẽ được sung sướng trước mặt bạn bè.

⁴ Người cha có chết thì cũng như chưa chết,

vì đã để lại đứa con giống như mình.

⁵ Khi còn sống, ông nhìn con mà vui sướng,

giờ chết đến, sẽ không phải buồn phiền,

⁶ Trước kẻ thù, ông để lại một người biết bênh quyền lợi,

với bạn hữu, một người biết thi ân.

⁷ Ai nuông chiều con, ắt phải băng thương tích cho nó,

nó mà kêu la, là ruột gan người ấy rối bời.

⁸ Ngựa không thuần sẽ thành ngựa bất kham,

con buông thả sẽ nên con mất dạy.

⁹ Cưng con đi, nó sẽ làm bạn hoảng hốt,

giỡn với nó, nó sẽ làm bạn buồn phiền.

¹⁰ Ðừng đùa cợt với nó, kẻo phải đau khổ với nó,

và cuối cùng bạn sẽ phải cắn răng mà chịu.

¹¹ Khi nó còn niên thiếu,

đừng để nó tự quyền.

¹² Khi nó còn bé nhỏ, cứ thẳng tay trừng phạt,

kẻo nó ra bất trị, thì chẳng vâng lời nữa đâu.

¹³ Hãy giáo dục và rèn luyện con bạn,

để khỏi phải chịu cảnh hỗn hào.

 

Sức khoẻ

¹⁴ Nghèo mà cơ thể lành mạnh cường tráng,

còn hơn giàu mà thân xác ốm o xo bại.

¹⁵ Khoẻ mạnh và tráng kiện thì hơn mọi thứ bạc vàng,

một thân hình vạm vỡ thì hơn cả gia tài vô tận.

¹⁶ Không của cải nào bằng sức khoẻ của thân xác,

chẳng vui sướng nào hơn niềm vui của con tim.

¹⁷ Chết còn hơn là sống cay cực,

yên giấc ngàn thu còn hơn bị bệnh suốt đời.

¹⁸ Cao lương mỹ vị đặt trước kẻ đắng miệng lười ăn,

chẳng khác chi thức ăn cúng trên mồ mả.

¹⁹ Của cúng ích gì cho tượng thần,

vì nó không thể ăn cũng chẳng ngửi được gì?

Kẻ bị Ðức Chúa phạt cho mắc bệnh thì cũng vậy:

²⁰ Vị hoạn quan ôm cô trinh nữ mà thở dài thế nào,

thì nó cũng trố mắt nhìn rồi thở dài như thế.

 

Niềm vui

²¹ Chớ để (tâm) hồn con chìm đắm trong phiền muộn,

cũng đừng để mình nặng trĩu những ưu tư.

²² Tâm hồn sướng vui thì con người giàu sức sống,

niềm vui sẽ kéo dài tuổi thọ.

²³ Hãy ru ngủ hồn con và trấn an cõi lòng,

nỗi buồn chán, hãy đẩy xa con,

vì nó đã làm cho nhiều kẻ vong mạng,

chứ không hề đem lại lợi ích chi.

²⁴ Nóng nảy, bực bội khiến ngày đời bị rút ngắn,

và lo lắng làm cho già trước tuổi.

²⁵ Lòng thơ thới thì miệng thấy ngon,

thưởng thức được đồ ăn thức uống.