Cho vay mượn

¹ Kẻ thương người thì biết cho vay mượn,

tiếp tay với người là tuân giữ điều răn.

² Khi người ta cần, con hãy cho vay mượn,

khi con vay mượn, hãy trả đúng hạn kỳ.

³ Hãy giữ lời và trung tín luôn luôn,

thì bất cứ lúc nào cần điều chi, con cũng sẽ được.

⁴ Nhiều người coi của vay mượn như của nhặt ngoài đường,

khiến ai giúp họ cũng buồn phiền chán nản.

⁵ Trước khi nhận, họ hôn tay chủ nợ,

nói ngon nói ngọt về của cải người ta,

nhưng đến hạn trả thì lại khất lần,

thay vì trả, chỉ buông lời than tiếc

và còn đổ thừa cho hoàn cảnh.

⁶ Họ có sức trả phân nửa đã là may,

và chủ nợ coi như đã nhặt được của ngoài đường.

Còn không thì chủ nợ mất toi tiền bạc,

và vô cớ lại có thêm một kẻ thù,

chỉ lăng mạ chửi bới thay vì trả nợ,

chỉ khinh khi thay vì tôn kính.

⁷ Nhiều người không cho vay

chẳng phải vì ác độc, nhưng chỉ vì sợ bị bóc lột vô cớ.

 

Bố thí

⁸ Tuy nhiên, hãy rộng lượng với kẻ nghèo hèn,

đừng chần chừ khi phải bố thí.

⁹ Theo luật dạy, con hãy đón tiếp kẻ khó nghèo,

vì họ túng quẫn, đừng để họ ra về tay trắng.

¹⁰ Hãy bỏ tiền ra giúp người anh em bạn hữu,

đừng đem chôn dưới đá kẻo nó hư đi.

¹¹ Hãy theo lệnh Ðấng Tối Cao mà sử dụng của cải,

việc đó còn ích lợi cho con hơn cả vàng.

¹² Rộng tay bố thí là con chất đầy kho lẫm,

và con sẽ thoát mọi nỗi gian nguy.

¹³ Của bố thí sẽ nên vũ khí giúp con chống địch thù

lợi hại hơn cả khiên dầy giáo nhọn.

 

Bảo lãnh

¹⁴ Người tốt bụng đứng ra bảo lãnh cho kẻ khác,

kẻ mất liêm sỉ mới bỏ mặc người ta.

¹⁵ Ðừng quên ơn người bảo lãnh cho con

bởi người ấy đã vì con mà thí mạng.

¹⁶ Ân huệ người bảo lãnh, kẻ tội lỗi không đếm xỉa gì;

người đã cứu mạng mình, đứa vô ơn không buồn nghĩ tới.

¹⁷ Vì đứng ra bảo lãnh, nhiều người giàu có mất hết gia tài,

và chao đảo như gặp sóng lớn ngoài biển khơi.

¹⁸ Cũng vì đứng ra bảo lãnh

mà nhiều người quyền thế phải lưu vong

và phiêu bạt giữa những dân xa lạ.

¹⁹ Kẻ tội lỗi đánh liều bảo lãnh

mong kiếm chác lợi lộc ít nhiều

là liều mình lãnh lấy án phạt.

²⁰ Hãy nâng đỡ kẻ khác tuỳ sức con,

nhưng cẩn thận giữ mình kẻo ngã.

 

Ăn nhờ ở đậu

²¹ Cuộc sống đòi tối thiểu phải có nước uống, cơm ăn, áo mặc

và một căn nhà để nương thân.

²² Sống nghèo dưới mái tranh của mình

còn hơn ăn sang mà đi ở nhờ người khác.

²³ Có nhiều có ít, con cũng hãy bằng lòng,

để khỏi phải nghe người ta trách là đồ ăn bám.

²⁴ Ở nhờ hết người này đến người nọ,

cuộc sống của con sẽ thật đáng buồn,

vì ở đậu nhà người ta, con chẳng dám hé miệng.

²⁵ Con phải hầu bàn và tiếp rượu cho khách

mà chẳng ai thèm cám ơn.

Và chua chát nhất là phải nghe những lời này:

"Lại đây sắp bàn đi, đồ ăn bám!

Cầm gì vậy, đưa ta một miếng coi!"

²⁷ - "Ði đi, đồ ăn bám,

để cho khách quý ghé thăm.

Anh của ta sắp đến, ta cần một căn phòng."

²⁸ Người hiểu biết đau lòng, vì bị phiền trách là đồ ở đậu,

hoặc bị mắng nhiếc là đứa nợ nần.