Diễn từ của ông Tê-pha-nô

⁽¹⁾ Bấy giờ vị thượng tế hỏi ông Têphanô: "Có đúng như vậy không?" ⁽²⁾ Ông đáp: "Thưa anh em, thưa các bậc tiền bối, xin nghe tôi đây: Thiên Chúa hiển vinh đã hiện ra với ông Ápraham, tổ phụ chúng ta, khi ông còn đang ở miền Mêxôpôtamia, trước khi ông đến ở Kharan. ⁽³⁾ Người phán với ông: Hãy rời bỏ xứ sở, họ hàng ngươi, và đến đất Ta sẽ chỉ cho ngươi. ⁽⁴⁾ Ông liền bỏ xứ người Canđê mà đến ở Kharan. Sau khi thân phụ qua đời, ⁽⁵⁾ Người không ban cho ông sản nghiệp nào ở đất này, dù một tấc đất cũng không, nhưng hứa cho ông cũng như cho dòng dõi ông được chiếm hữu đất này, mặc dầu bấy giờ ông không có con. ⁽⁶⁾ Thiên Chúa phán với ông rằng dòng dõi ông sẽ trú ngụ nơi đất khách quê người, và người ta sẽ bắt họ làm nô lệ và ngược đãi họ trong vòng bốn trăm năm. ⁽⁷⁾ Người lại phán: Nhưng Ta sẽ xét xử dân đã bắt chúng làm nô lệ, và sau đó chúng sẽ ra đi và sẽ thờ phượng Ta tại nơi này. ⁽⁸⁾ Rồi Người ban cho ông giao ước, mà dấu chỉ là phép cắt bì; và như thế, sau khi sinh ông Ixaác được tám ngày, ông làm phép cắt bì cho con; ông Ixaác cũng làm như thế cho ông Giacóp, và ông Giacóp đã làm như thế cho mười hai tổ phụ.

⁽⁹⁾ "Các tổ phụ ghen ông Giuse nên đã bán ông cho người ta đưa sang Aicập. Nhưng Thiên Chúa vẫn ở với ông. ⁽¹⁰⁾ Người cứu ông khỏi mọi bước ngặt nghèo, cho ông được cảm tình của Pharaô, vua Aicập, và được khôn ngoan trước mặt nhà vua, khiến nhà vua đặt ông làm tể tướng cai quản nước Aicập và toàn thể hoàng cung. ⁽¹¹⁾ Rồi xảy ra nạn đói trong cả nước Aicập và tại Canaan; đó là thời rất ngặt nghèo, và cha ông chúng ta không tìm đâu ra lương thực. ⁽¹²⁾ Khi ông Giacóp nghe nói bên Aicập có lúa mì, liền sai cha ông chúng ta đi lần thứ nhất. ⁽¹³⁾ Rồi đến lần thứ hai, thì ông Giuse cho các anh em nhận ra mình; bấy giờ vua Pharaô biết rõ gốc tích của ông Giuse. ⁽¹⁴⁾ Ông Giuse liền sai đi mời thân phụ là ông Giacóp, cùng với tất cả họ hàng là bảy mươi lăm người. ⁽¹⁵⁾ Vậy ông Giacóp xuống Aicập. Ông đã qua đời ở đó, và cha ông chúng ta cũng vậy. ⁽¹⁶⁾ Hài cốt các ông được đưa về Sikhem và táng trong ngôi mộ mà ông Ápraham đã bỏ tiền ra mua của con cái Khamo tại Sikhem.

⁽¹⁷⁾ "Khi gần đến thời thực hiện lời Thiên Chúa đã long trọng hứa với ông Ápraham,thì dân sinh sôi nảy nở ra nhiều tại Aicập, ⁽¹⁸⁾ cho đến khi một vua khác không biết ông Giuse lên trị vì nước Aicập. ⁽¹⁹⁾ Vua này đối xử xảo quyệt với nòi giống chúng ta, ngược đãi cha ông chúng ta, đến nỗi bắt các cụ phải đem trẻ sơ sinh của mình bỏ đi, không cho chúng sống. ⁽²⁰⁾ Chính vào thời đó, ông Môsê sinh ra, khôi ngô trước mặt Thiên Chúa. Ông được nuôi ba tháng ở nhà thân phụ. ⁽²¹⁾ Khi ông bị bỏ, thì con gái vua Pharaô rước về nuôi làm con trai mình. ⁽²²⁾ Ông Môsê được dạy cho biết tất cả sự khôn ngoan của người Aicập, và là người đầy uy thế trong lời nói cũng như việc làm.

⁽²³⁾ "Khi được chẵn bốn mươi tuổi, ông nảy ra ý định thăm viếng các anh em mình là con cái Ítraen. ⁽²⁴⁾ Thấy một người anh em bị một người Aicập làm hại, ông liền bênh, và để trả thù cho người bị áp bức, ông đánh chết người Aicập. ⁽²⁵⁾ Ông tưởng các anh em ông sẽ hiểu rằng Thiên Chúa dùng tay ông để ban ơn cứu độ cho họ; nhưng họ thì không hiểu. ⁽²⁶⁾ Ngày hôm sau, đang khi họ đánh lộn thì ông xuất hiện và dàn xếp cho đôi bên làm hoà. Ông nói: "Này các người, các người là anh em, tại sao lại xử tệ với nhau?" ⁽²⁷⁾ Nhưng kẻ đang xử tệ với người đồng bào gạt anh ra và nói: Ai đã đặt ông làm người lãnh đạo và người xét xử chúng tôi? ⁽²⁸⁾ Hay là ông tính giết tôi, y như đã giết tên Aicập hôm qua? ⁽²⁹⁾ Nghe câu nói ấy, ông Môsê liền trốn đi và đến trú ngụ ở miền Mađian. Ở đó ông sinh được hai con trai.

⁽³⁰⁾ "Ðúng bốn mươi năm sau, một thiên sứ hiện ra với ông tại sa mạc núi Xinai, trong ngọn lửa của một bụi cây đang cháy. ⁽³¹⁾ Ông Môsê ngạc nhiên khi thấy thị kiến ấy. Ðang khi ông lại gần để xem cho rõ, thì có tiếng Chúa phán với ông: ⁽³²⁾ Ta là Thiên Chúa của cha ông ngươi, Thiên Chúa của Ápraham, Ixaác và Giacóp. Ông Môsê phát run lên, không dám nhìn nữa. ⁽³³⁾ Bấy giờ Chúa phán với ông: Cởi dép ở chân ra, vì nơi ngươi đang đứng là đất thánh! ⁽³⁴⁾ Ta đã thấy rõ cảnh khổ cực của dân Ta bên Aicập và đã nghe tiếng chúng kêu than, nên Ta xuống giải thoát chúng. Bây giờ, ngươi hãy đi ! Ta sai ngươi sang Aicập".

⁽³⁵⁾ "Ông Môsê này là người mà họ đã từng chối bỏ khi nói: Ai đã đặt ông làm người lãnh đạo và người xét xử?, thì Thiên Chúa lại sai ông làm người lãnh đạo và cứu chuộc, qua trung gian vị thiên sứ đã hiện ra với ông trong bụi gai. ⁽³⁶⁾ Chính ông đã đưa họ ra, bằng cách làm những điềm thiêng dấu lạ tại đất Aicập, trong Biển Ðỏ và trong sa mạc bốn mươi năm trường. ⁽³⁷⁾ Chính ông Môsê đó là người đã nói với con cái Ítraen: Từ giữa đồng bào của anh em, Thiên Chúa sẽ cho đứng lên một ngôn sứ như tôi để giúp anh em. ⁽³⁸⁾ Chính ông là người đã có mặt trong đại hội ở sa mạc, bên cạnh vị thiên sứ nói với ông trên núi Xinai, và bên cạnh cha ông chúng ta. Chính ông đã đón nhận những lời hằng sống để ban cho chúng ta. ⁽³⁹⁾ Nhưng cha ông chúng ta đã không muốn vâng lời ông; họ đã gạt ông ra và trong lòng, họ đã quay lại Aicập. ⁽⁴⁰⁾ Họ nói với ông Aharon: Xin ông làm cho chúng tôi những vị thần dẫn đầu chúng tôi, vì cái ông Môsê, người đã đưa chúng tôi ra khỏi đất Aicập, chúng tôi không biết chuyện gì đã xảy ra cho ông ta. ⁽⁴¹⁾ Trong những ngày ấy, họ đã làm tượng một con bê, họ dâng lễ tế cho ngẫu tượng ấy và ăn mừng công trình tay họ làm ra. ⁽⁴²⁾ Bấy giờ Thiên Chúa xoay mặt họ đi, và để mặc họ thờ thiên binh, như có lời chép trong sách các ngôn sứ:

Hỡi nhà Ítraen, bốn mươi năm trường trong sa mạc

các ngươi có dâng lên Ta vật hy sinh và lễ tế nào đâu?

⁽⁴³⁾ Các ngươi đã kiệu lều của thần Môlóc

và ngôi sao của thần Rêphan,

là những ảnh tượng các ngươi đã làm ra để thờ;

nên Ta đã đày các ngươi tới bên kia Babylon.

⁽⁴⁴⁾ "Khi ở trong sa mạc, cha ông chúng ta có Lều chứng ước, như Ðấng phán với ông Môsê đã truyền phải làm theo kiểu mẫu ông đã thấy. ⁽⁴⁵⁾ Lều ấy, cha ông chúng ta đã kế thừa, và đã cùng với ôngf Giosuê, đem vào đất chiếm được của các dân ngoại mà Thiên Chúa đã đưổi đi khuất mắt các ông. Lều ở lại đó cho đến thời vua Ðavít. ⁽⁴⁶⁾ Vua này đẹp lòng Thiên Chúa và đã xin được tìm một ngôi nhà cho Thiên Chúa của Giacóp. ⁽⁴⁷⁾ Nhưng chính vua Salômôn mới xây nhà cho Người. ⁽⁴⁸⁾ Tuy nhiên, Ðấng Tối Cao không ở trong những ngôi nhà do tay người phàm làm ra, như lời ngôn sứ đã nói:

⁽⁴⁹⁾ Chúa phán: Trời là ngai của Ta,

còn đất là bệ dưới chân Ta.

Các ngươi sẽ xây cho Ta nhà nào,

và nơi nào sẽ là chốn Ta nghỉ ngơi ?

⁽⁵⁰⁾ Chẳng phải chính tay Ta đã làm nên mọi sự ấy sao?

⁽⁵¹⁾ "Hỡi những người cứng đầu cứng cổ, lòng và tai không cắt bì, các ông luôn luôn chống lại Thánh Thần. Cha ông các ông thế nào, thì các ông cũng vậy. ⁽⁵²⁾ Có ngôn sứ nào mà cha ông các ông không bắt bớ ? Họ đã giết những vị tiên báo Ðấng Công Chính sẽ đến; còn các ông , nay đã trở thành những kẻ phản bội và sát hại Ðấng ấy. ⁽⁵³⁾ Các ông là những người đã lãnh nhận Lề Luật do các thiên sứ công bố, nhưng lại chẳng tuân giữ".

⁽⁵⁴⁾ Khi nghe những lời ấy, lòng họ giận điên lên, và họ nghiến răng căm thù ông Têphanô.

Ông Tê-pha-nô bị ném đá. Ông Sao-lô bắt đạo

⁽⁵⁵⁾ Ðược đầy ơn Thánh Thần, ông đăm đăm nhìn trời, thấy vinh quang Thiên Chúa, và thấy Ðức Giêsu đứng bên hữu Thiên Chúa. ⁽⁵⁶⁾ Ông nói: "Kìa, tôi thấy trời mở ra, và Con Người đứng bên hữu Thiên Chúa". ⁽⁵⁷⁾ Họ liền kêu lớn tiếng, bịt tai lại và nhất tề xông vào ông ⁽⁵⁸⁾ và lôi ra ngoài thành mà ném đá. Các nhân chứng để áo mình dưới chân một thanh niên tên là Saolô. ⁽⁵⁹⁾ Họ ném đá ông Têphanô, đang lúc ông cầu xin rằng: "Lạy Chúa Giêsu, xin nhận lấy hồn con". ⁽⁶⁰⁾ Rồi ông quỳ xuống, kêu lớn tiếng: "Lạy Chúa, xin đừng chấp họ tội này". Nói thế rồi, ông an nghỉ.