III. Yuđa Macabê (166-160 trước Công Nguyên)

 

Ca tụng Yuđa Macabê

¹ Yuđa, gọi là Macabê, con ông đã trỗi dậy thay ông; ² các anh em ông hết thảy phụ lực với ông và họ đã hân hoan giao chiến những trận chiến của Israel.

³ Ông đã làm rạng danh dân ông xa rộng,

ông đã mặc giáp chiến như một vị khổng lồ,

và thắt lấy lợi khí binh đao.

Ông đã giao chinh chiến trận,

Lấy gươm phòng vệ trại binh.

⁴ Trong việc làm ông sánh được với Chúa sơn lâm,

như sư tử rống tìm mồi.

⁵ Ông truy nã quân vô đạo, tìm ra manh mối,

và những đứa nhiễu hại dân, ông cho phóng hoả.

⁶ Quân vô đạo, co ro sợ hãi,

tất cả những những kẻ hành nghề bất chính đều kiếp vía,

và cuộc giải phóng đã xuôi thuận nơi tay ông.

⁷ Ông đã làm lắm vua nếm mùi cay đắng,

và cho Yacob hớn hở vì sự nghiệp của ông,

cho đến vạn đại kỷ niệm về ông sẽ được chúc lành.

⁸ Ông rảo khắp các thành Yuđa,

mà tiêu diệt phường vô đạo,

và hồi lại nghĩa nộ khỏi Israel.

⁹ Ông được vang danh đến mút cùng mặt đất.

Ông đã thâu họp lại những người hư đi.

 

Những cuộc toàn thắng đầu tiên

¹⁰ Apôllônius thâu họp các dân ngoại và một đạo quân lớn ở Samari để tấn công Israel. ¹¹ Yuđa biết được thì đã ra nghinh chiến và đánh bại cùng giết y; lắm người bị tử thương. Còn toàn quân thì tẩu thoát. ¹² Người ta thu lấy chiến vật của chúng; của Yuđa lấy thanh kiếm của Apôllônius và từ đó ông đã dùng nó mà chiến đấu mọi ngày. ¹³ Sêrôn, tướng cai binh đội Syri, nghe tin là Yuđa đã tập hợp bên mình đoàn lũ và đại hội tín đồ cùng những người có thể đầu quân ra trận, ¹⁴ thì nói: "Ta sẽ tạo danh tiếng cho ta và ta sẽ được rạng vinh trong đế quốc, ta sẽ giao chiến với Yuđa và bè lũ hắn, những đứa khinh màng lịnh hoàng đế". ¹⁵ Vậy y đã trẫy đi; và cùng lên với y có một đạo quân hùng mạnh của lũ vô đạo để trợ lực y mà trả thù trên con cái Israel. ¹⁶ Y tiến lại gần dốc Bet-Khôrôn; Yuđa ra nghinh chiến với một số rất ít người. ¹⁷ Vừa thấy đạo quân tiến đến đằng trước họ, họ nói với Yuđa: "Ít thế này, làm sao ta có thể giao chiến với một đám đông hùng mạnh kia? Chúng ta lại đã kiệt quệ, cả ngày hôm nay chưa ăn tí gì". ¹⁸ Yuđa mới nói: "Nhiều mà bị ít bao vây cũng dễ, và đối với Trời, dùng nhiều hay dùng ít để đáp cứu nào có khác gì! ¹⁹ Vì chưng thắng trận hay không tuỳ vào số đông binh đội, nhưng mạnh thế là do tự Trời. ²⁰ Chúng đến đánh ta đầy bạo tàn và vô đạo để làm cỏ chúng ta và vợ con chúng ta, để bóc lột chúng ta. ²¹ Còn ta, ta chiến đâu vì sinh mạng của chúng ta và luật lệ của chúng ta. ²² Chính Người sẽ chà đạp chúng trước mặt ta, các người đừng sợ chúng!" ²³ Vừa nói xong, ông đã bất thần nhảy ào vào chúng và Sêrôn cùng đạo binh của y bị đánh tan tành trước mặt ông. ²⁴ Họ đuổi theo chúng xuống dốc Bet-Khôrôn cho đến đồng bằng. Lối tám trăm người của chúng đã vong mạng, tàn quân tẩu thoát về đất Philitin. ²⁵ Người ta bắt đầu phải sợ Yuđa và anh em ông; một mối kinh đảm xâm nhập các dân ngoại ở xung quanh họ. ²⁶ Danh tiếng Yuđa đã đồn thấu tận vua và mọi dân đều thuật lại những trận chiến của ông.

 

Antiôkhô chuẩn bị đánh Batư và Yuđê

²⁷ Khi Antiôkhô nghe biết các điều ấy, thì ông đùng đùng nổi giận, và ông sai đi chiêu tập tất cả các quân binh trong đế quốc, một đạo binh rất đổi hùng mạnh. ²⁸ Ông mở kho phát lương một năm trọn cho quân binh và truyền cho họ phải sẵn sàng để đối phó với mọi điều bất trắc. ²⁹ Nhưng ông thấy quĩ đã hết bạc, và thuế các tỉnh hạt phải nộp để giảm thiểu vì cuộc phân tranh và tai họa ông kéo đến trong xứ vì muốn bãi bỏ những luật lệ đã có từ những ngày đầu hết. ³⁰ Ông sợ sẽ không còn gì để chi tiêu và làm quà, như đã xãy ra một vài lần, xưa kia ông thường ra tay hào phóng ban tặng và phung phí, hơn các vua trước. ³¹ Tâm hồn ông lúng túng quá đỗi, nên ông quyết định trẩy đi Batư mà thâu triều cống trong các tỉnh hạt và gom góp cho có nhiều tiền bạc. ³² Ông đã để lại triều chính từ sông Phơrat đến biên thùy Aicập cho Lysias một người quí phái, thuộc hoàng tộc, ³³ và giao cho ông dưỡng dục Antiôkhô con ông, cho đến khi ông trở về. ³⁴ Ông trao cho Lysias một nữa quân binh cùng voi chiến, và ban huấn lệnh về mọi điều ông muốn; và về dân cư ở tại Yuđa và Yêrusalem, ³⁵ ông truyền phải gởi quân đánh họ để tiểu trừ, diệt sạch binh lực Israel và số sót lại ở Yêrusalem, xóa cả ký ức của họ khỏi nơi ấy, ³⁶ rồi định cư người dị chủng nơi bờ cõi họ và cắt đất phân chia xứ họ. ³⁷ Ðoạn vua lấy một nửa quân binh còn lại và khởi hành từ Antiôkia, kinh đô của ông năm -147; ông vượt sông Phơrat và đi băng qua các miền Thượng du.

 

Gorgias và Nikanor xuất chinh

³⁸ Lysias chọn Ptôlêmê, con của Ðôrymênos, cùng Nikanor và Gorias, những người quyền thế trong hàng các bạn thân của vua; ³⁹ ông sai đi cùng với họ bốn vạn quân và bảy ngàn kỵ binh, đến xứ Yuđa để tàn phá theo lịnh vua. ⁴⁰ Họ trẩy đi với tất cả các đạo binh, và đến đồn quân gần bên Emmau trong miệt Hạ bạn. ⁴¹ Những thương gia trong vùng nghe tin thì đem bạc vàng vô số kể với xích chân đến trại để mua con cái Israel làm nô lệ. Nhập đoàn với họ có thêm một đạo quân thuộc Eđom và xứ người dị chủng. ⁴² Yuđa và anh em thấy họa tai đã gia tăng; những đạo binh đã thiết trận nơi bờ cõi của họ; họ cũng được biết các lịnh vua truyền phải tru diệt dân cho đến tận tuyệt, ⁴³ và họ nói với nhau: "Ta hãy làm phấn khởi dân ta đã ra bại hoại và hãy chiến đấu vì dân ta và vì nơi Thánh". ⁴⁴ Và cộng đồng nhóm họp lại để sẵn sàng nghinh chiến và khẩn nguyện lòng từ bi trắc ẩn.

⁴⁵ Yêrusalem không người cư ngụ như chốn hoang vu,

Con dân không còn Aicập ra vào.

Thánh điện bị chà đạp,

con cái người dị chủng nơi Thượng đồn,

quán trọ cho dân ngoại.

Niềm hoan vui đã cất khỏi Yacob,

tiếng sáo tiếng đàn đã nín bặt.

 

Ðại hội ở Maspha

⁴⁶ Vậy họ hội nhau lại và đến Maspha đối diện vơi Yêrusalem, vì xưa kia ở đó đã có nơi cầu nguyện cho Israel. ⁴⁷ Họ giữ chay ngày ấy và mặc bao bị, rắc tro lên đầu, và xé áo xống họ. ⁴⁸ Họ mở Sách Luật để thỉnh ý về những điều dân ngoại có thói thỉnh vấn tượng ảnh các tà thần của chúng. ⁴⁹ Họ đem đến phẩm phục tư tế, của đầu mùa, thuế thập phân; họ đã cho chỗi dậy những Nazir đã mãn ngày khấn. ⁵⁰ Họ gióng tiếng kêu Trời rằng: "Chúng tôi phải làm gì cho những người này và đem họ đi đâu? ⁵¹ vì nơi Thánh của Người đã bị người ta chà đạp, làm ra uế tục; các tư tế của Người thì trong tang sầu và nhục nhã. ⁵² Và này, các dân ngoại hùa rập hại chúng tôi để làm cỏ chúng tôi; Người biết họ mưu tính những gì trên chúng tôi. ⁵³ làm sao chúng tôi có thể cự lại trước mặt chúng, nếu Người không đáp cứu chúng tôi?" ⁵⁴ Họ đã thổi loa và hò la lớn tiếng.

⁵⁵ Sau đó, Yuđa đặt những người lãnh đạo dân, những người cai ngàn, cai trăm, cai năm mươi, cai mười. ⁵⁶ Và ông bảo những người đang xây nhà, cưới vợ, trồng nho và những kẻ nhát đảm hãy rút lui, ai về nhà nấy theo Lề luật. ⁵⁷ Ðoạn họ nhổ trại và đến cắm quân ở phía Nam Emmau. ⁵⁸ Và Yuđa truyền: "Hãy nai nịt và ở như người anh dũng! Hãy sẵn sàng vào sáng mai để giao chiến với các dân ngoại ấy, những kẻ đã tụ lại để làm cỏ chúng ta và nơi Thánh của chúng ta; ⁵⁹ vì, thà chết nơi trận chiến còn hơn là nhìn thấy họa khốn của dân tộc và nơi của Thánh. ⁶⁰ Và ý Trời sao, Người sẽ thi hành như thế ấy!"