¹ Chớ huênh hoang tự đắc về ngày mai,

vì hôm nay sẽ xảy ra chuyện gì, con đâu biết được.

² Hãy để kẻ xa người lạ ngợi khen con,

đừng có hé môi khen ngợi chính mình.

³ Ðá nặng, cát cũng nặng,

đứa ngu nổi giận còn nặng nề hơn.

⁴ Ðứa nóng giận thì độc ác, kẻ thịnh nộ thì bạo tàn,

nhưng trước người nổi cơn ghen, ai nào đứng vững?

⁵ Thà chỉ trích công khai

còn hơn yêu thương mà không bày tỏ.

⁶ Bạn bè làm thương tổn, bạn bè vẫn chân thành,

kẻ thù có ôm hôn, kẻ thù cũng giả dối.

⁷ Người no, tảng mật cũng coi thường,

kẻ đói thấy đắng cay cũng ngọt.

⁸ Người xa quê như chim xa tổ.

⁹ Dầu và hương thơm làm phấn khởi lòng người,

tình bạn ngọt ngào giúp tinh thần thêm vững mạnh.

¹⁰ Bạn của con hay bạn của cha con, đừng nỡ bỏ rơi họ.

Gặp ngày khốn quẫn, đừng đến nhà anh em con,

vì anh em xa không bằng láng giềng gần.

¹¹ Này con, hãy khôn ngoan cho thầy được thoả dạ

và có thể đối đáp với ai sỉ nhục thầy.

¹² Gặp nguy hiểm, người khôn ẩn mình,

đứa khờ dại lao tới và bị thiệt thân.

¹³ Người nào dám bảo lãnh cho kẻ không quen,

phải giữ lấy áo của người đó;

người nào muốn bảo đảm

cho phụ nữ xa lạ,

phải đòi người đó vật thế chân.

¹⁴ Lớn tiếng chúc lành cho bạn hữu ngay từ sáng sớm

thì chẳng khác nào nguyền rủa họ.

¹⁵ Ðàn bà lắm điều như nhà dột ngày mưa.

¹⁶ Giữ được đàn bà như giữ được gió,

hay nắm được dầu trong tay.

¹⁷ Sắt bén nhờ sắt,

con người nên sắc bén nhờ bạn bè.

¹⁸ Giữ cây vả thì được ăn trái vả,

bảo vệ thầy ắt sẽ được kính yêu.

¹⁹ Nước phản chiếu khuôn mặt,

tâm tư phản ánh con người.

²⁰ Âm ty, âm phủ không bao giờ đầy,

cặp mắt con người chẳng bao giờ thoả.

²¹ Lò thử vàng, nồi thử bạc,

tiếng khen cho thấy giá trị con người.

²² Giã đứa ngu trong cối như lấy chày giã gạo,

con cũng chẳng lột được cái ngu của nó.

²³ Hãy biết rõ tình trạng bầy gia súc

và lưu tâm đến đàn vật của con,

²⁴ vì của cải không bền lâu muôn thuở

và danh vọng chẳng lưu truyền muôn kiếp.

²⁵ Khi cỏ khô đã cắt và cỏ non lại mọc,

khi cỏ xanh trên đồi núi cũng được gom về

²⁶ thì chiên sẽ cho con có áo che thân,

dê sẽ giúp con có tiền tậu ruộng,

²⁷ và sẽ có đủ sữa dê để nuôi bản thân con,

nuôi cả nhà và các tỳ nữ.