¹ Lắm của cải đâu quý bằng danh thơm tiếng tốt,

vàng với bạc nào trọng bằng được mến được thương.

² Kẻ giàu người nghèo gặp nhau ở điểm này :

cả hai đều được Ðức Chúa tạo dựng.

³ Gặp nguy hiểm, người khôn ẩn mình,

đứa khờ dại lao tới và bị thiệt thân.

⁴ Giàu sang, vinh dự và sự sống là phần thưởng

Ðức Chúa dành cho kẻ khiêm nhu và kính sợ Người.

⁵ Ðường kẻ quanh co thì có gai, có bẫy,

ai biết giữ mình ắt sẽ tránh xa.

⁶ Hãy dạy đứa trẻ đi con đường nó phải đi,

để đến tuổi già, nó vẫn không lìa bỏ.

⁷ Người giàu thì thống trị kẻ nghèo,

người đi vay làm tôi cho chủ nợ.

⁸ Kẻ gieo tai ác sẽ gặt tai ương,

nó đã tàn phá, ắt sẽ tàn lụi.

⁹ Người tử tế sẽ được chúc phúc,

vì đã đem cơm bánh cho người nghèo.

¹⁰ Ðuổi quân nhạo báng đi là hết chuyện đôi co,

cũng chẳng còn tranh chấp với lăng mạ.

¹¹ Ai chuộng lòng thanh khiết và ăn nói dễ thương

sẽ được vua nhận làm bạn hữu.

¹² Ðức Chúa để mắt trông nom người hiểu biết,

và phi bác lời lẽ kẻ bất trung.

¹³ Ðứa lười nói : "Có con sư tử ở ngoài kia ;

nếu tôi ra đường, chắc sẽ bị ăn thịt."

¹⁴ Miệng người phụ nữ trắc nết ví tựa hố sâu,

kẻ bị Ðức Chúa ruồng bỏ sẽ sa vào đó.

¹⁵ Tâm trí trẻ con vốn dại khờ,

lấy roi sửa phạt là giúp nó nên khôn.

¹⁶ Bóc lột người nghèo là làm giàu cho họ,

tặng cho kẻ giàu là khiến mình nghèo đi.

 

III. Sưu Tập Những Lời Của Bậc Khôn Ngoan

 

¹⁷ Con hãy lắng tai nghe lời bậc khôn ngoan,

và chú tâm vào những hiểu biết của thầy.

¹⁸ Vì khi con giữ những lời ấy trong tâm khảm

và sẵn sàng nói hết ra ngoài miệng

thì thật là vui thú dường bao!

¹⁹ Hôm nay thầy muốn dạy con, cả con nữa,

để con một niềm tin tưởng vào Ðức Chúa.

²⁰ Há thầy đã chẳng viết cho con ba mươi huấn dụ

gồm những lời khuyên răn và hiểu biết đó sao?

²¹ Mục đích là để giúp con am tường

những lời chân thật

và trình bày lại cho người đã sai con

sao cho thật trung thành.

²² Ðừng bóc lột người nghèo, vì họ đã nghèo sẵn;

cũng đừng chà đạp người yếu thế nơi cửa công,

²³ vì Ðức Chúa sẽ biện hộ cho họ,

và những ai tước đoạt họ, Người sẽ tước mạng sống.

²⁴ Ðừng bè bạn với người hay nóng giận,

chớ giao du với kẻ dễ nổi xung,

²⁵ kẻo con lại học đòi lối sống của chúng,

khiến thân con mắc phải bẫy dò.

²⁶ Ðừng thuộc hạng người bắt tay giao kèo,

hay hạng người bảo lãnh cho kẻ khác vay mượn,

²⁷ vì nếu con không có gì để trả,

giường con đang nằm, người ta cũng lấy đi.

²⁸ Ðường ranh cha ông đã ấn định từ trước,

con đừng có chuyển dời.

²⁹ Con có thấy người giỏi giang khéo léo?

Người ấy sẽ được vào phục vụ các vua,

chứ không phục vụ hạng tầm thường.