Thiết lập thờ bái ngoại đạo

¹ Ít lâu sau, vua gởi đến Ghêrôn một lão già người Athêna để câu thúc người Dothái bỏ luật lệ tổ tiên và không được sống theo luật của Thiên Chúa, ² để làm nhơ uế điện thờ ở Yêrusalem và đổi danh hiệu là Zeus Olympios, còn điện thờ ở Núi Garizim là Zeus Hiếu Khách như dân cư tại chỗ đã xin. ³ Tai họa chồng chất như thế thật là cực khổ cho mọi người và khó mà chịu đựng nổi. ⁴ Ðền thờ bị dân ngoại bày ra đầy dẫy những chuyện đồi bại, và chè chén: Chúng đú đỡn với đĩ điếm, và ngay nơi các Tiền đình thánh, chúng ăn nằm với gái, hay còn đem tận bên trong những điều trái phép. ⁵ Tế đàn thì đầy những đồ luật cấm chỉ, bất hợp pháp. ⁶ Cấm không được mừng Hưu lễ và giữ các ngày lễ tổ truyền, và ngay cả xưng mình là Dothái. ⁷ Mỗi tháng, vào ngày sinh nhật của vua, họ phải ngậm đắng và bị cưỡng bách tham dự bữa cúng, và đến dịp lễ của (thần) Ðiônysos, họ cũng bị câu thúc đi kiệu kính (thần) Ðiônysos, mình dắt dây cây trường xuân. ⁸ Rồi có chỉ dụ ban ra trong các thành Hilạp lân cận, do sự xúi xiểm của dân thành Ptôlêmai, truyền phải đối xử cũng một kiểu ấy đối với các người Dothái, và cưỡng bách họ tham dự tiệc cúng, ⁹ và hạ sát những ai quyết định không thay đổi cách sống theo kiểu Hilạp. Vậy có thể mường tượng được là tai họa sắp giáng xuống.

¹⁰ Người ta điệu đến hai phụ nữ, có tội là đã cắt bì cho con: Người ta đã công khai dẫn họ quanh thành, con thơ còn đeo bên vú, rồi xô nhào họ xuống từ trên tường thành. ¹¹ Có những người khác tụ tập với nhau trong những hang gần (thành) để mừng trộm ngày thứ bảy; người ta tố cáo họ cho Philip, và đã bị thiêu với nhau, vì họ ngại ngùng không dám làm gì để cứu lấy mình, sợ phạm đến uy nghiêm của ngày rất trọng đại ấy.

 

Ý nghĩa của việc bắt đạo

¹² Vậy tôi khẩn nài những ai có sách này rơi vào tay, đừng ngã lòng đứng trước những họa tai này, và hãy đinh ninh rằng, các hình phạt ấy không phải để hủy diệt, nhưng cốt để sửa dạy giống nòi chúng tôi. ¹³ Vì những kẻ đã đi theo đàng vô đạo mà không bị bỏ mặc một thời gian lâu, nhưng lập tức bị trừng phạt thì đó là dấu chỉ một ơn huệ lớn. ¹⁴ Quả không phải như đối với các dân tộc khác, Chúa tể nhẫn nại chờ đợi cho đến khi họ đến đầy lường tội lỗi, Người mới phạt, đối với chúng tôi, Người đã không định xử như thế, ¹⁵ Người không để tội lỗi chúng tôi tới mút cùng mới trừng phạt chúng tôi. ¹⁶ Vì thế cho nên Người không bao giờ rút lại lòng thương xót của Người đối với chúng tôi; lấy gian truân mà sửa dạy, Người không bỏ dân của Người. ¹⁷ Xin phân phô mấy điều này gọi là để nhắc lại; sau vài lời ấy, chúng ta lại phải về lại với câu truyện.

 

Truyện ông Êlêazar tử đạo

¹⁸ Có người kia (tên là) Êlêazar, trong những ký lục bậc nhất, một người đã cao niên, diện mạo rất khôi ngô; ông bị người ta bắt há miệng ăn thịt heo. ¹⁹ Nhưng ông thà chết vinh hơn là sống nhục, ông đã tự mình tiến đến hình trượng, ²⁰ sau khi đã nhổ cả ra ngoài, như người ta phải làm, những ai can đảm khước từ những thứ đồ không được vì tham sinh (úy tử) mà nếm đến. ²¹ Những người chủ sự tiệc cúng trái luật vì quen biết ông lâu năm, nên đã kéo ông ra riêng mà khuyên nhủ ông dùng thứ thịt họ đem đến, thịt được phép ăn và chính ông dọn lấy, và như thể ông chỉ giả đò ăn thịt lấy ở hy sinh tế vật vua đã truyền, ²² ngỏ hầu, có làm thế, ông thoát chết và được xử đãi cách nhân đạo xứng với tình cũ nghĩa xưa của ông đối với họ. ²³ Nhưng ông đã có một quyết định cao thượng, xứng với tuổi ông, với uy thế tuổi già, với tóc bạc trắng phau bởi lao tâm, với đức hạnh sáng lạng từ thuở bé, và hơn hết, xứng với luật thánh Thiên Chúa thiết lập. Ông đã đáp lại một cách tất nhiên là bảo người ta mau mau đưa ông xuống âm phủ. "²⁴ Vào tuổi chúng ta đây, giả đò là điều chẳng xứng, kẻo lắm thiếu niên nghĩ rằng, lão Êlêazar 90 tuổi đầu đã qui hàng ngoại đạo, ²⁵ và họ bị lầm lạc vì tôi, bởi tôi đã giả tảng giả lờ, bởi tôi tham chút đời tàn ngắn vỏi, mà chuốc lấy cho tuổi già vết nhọ vết hoen. ²⁶ Quả thế, cho dù lúc này tôi tránh được khổ hình do tay người phàm, tôi sẽ không thoát, dù sống hay chết, khỏi tay Ðấng toàn năng. ²⁷ Bởi thế cho nên, can đảm thí mạng sống mình đi, tôi sẽ tỏ mình xứng đáng với tuổi già của tôi, ²⁸ và để lại cho hạng thiếu niên, bức gương cao quí là chết cái chết hạnh phúc, tự nguyện và dũng cảm, để bênh đỡ các luật pháp khả kính, lành thánh".

Nói các lời ấy rồi, lập tức ông đến nơi hình trượng. ²⁹ Những kẻ điệu ông đi, đã đổi mối thiện cảm họ có ít lâu trước đó đối với ông, thành ác cảm vì những lời lẽ ông vừa nói, những lời họ nghĩ, là chuyện điên rồ. ³⁰ Khi sắp chết dưới trận đòn, ông rên lên và nói: "Ðối với Chúa, Ðấng có tri thức thần thánh, thì đã rõ là tôi có thể thoát chết, mà tôi lại chịu tra tấn đau đớn dữ dằn thế này về phần xác, còn về phần hồn tôi vui sướng chịu đau khổ thế này vì lòng kính sợ Người".

³¹ Vậy ông đã qua khỏi đời này như thế -- nơi cái chết, ông đã để lại, chẳng những cho các thiếu niên, mà là phần lớn dân tộc, một gương sáng rất là anh hùng và một ký ức về nhân đức.