Ban chiều cùng ngày vào lúc 4h, Ðức Thánh Cha đã viếng thăm nhà tù dành cho phụ nữ ở Santiago.

Kính thưa quý vị và anh chị em,

Santiago là trung tâm của khu vực bình nguyên rộng lớn nhất của Chí Lợi và có mật độ dân số cao nhất quốc gia. Hầu hết thành phố nằm ở độ cao từ 500m đến 650m so với mực nước biển.

Được thành lập vào năm 1541, bởi nhà thám hiểm Tây Ban Nha Pedro de Valdivia, Santiago đã là thủ đô của Chí Lợi từ thời cón là thuộc địa của Tây Ban Nha. Trung tâm thành phố vẫn giữ được lối kiến trúc tân cổ điển hồi thế kỷ thứ 19 với các đường phố quanh co như thường thấy ở các nước châu Âu.

Phong cảnh thành phố Santiago được hình thành bởi nhiều ngọn đồi và dòng sông Mapocho chảy xiết. Dãy núi Andes có thể được nhìn thấy từ hầu hết các điểm trong thành phố. Những ngọn núi này góp phần gây ra sương mù, đặc biệt là vào mùa đông.

Vùng ngoại ô của thành phố được bao quanh bởi những vườn nho. Từ Santiago đi sâu vào vùng núi Andes hay ra bờ biển Thái Bình Dương cũng chỉ vài giờ.

Santiago là trung tâm văn hoá, chính trị và tài chính của Chí Lợi và là trụ sở chính của nhiều tập đoàn đa quốc gia. Cơ quan hành pháp và tư pháp Chilê được đặt tại Santiago, nhưng Quốc hội được đặt tại thành phố Valparaíso, lân cận.

Trong vùng đô thị của Santiago, có 174 di sản được coi là Di tích Quốc gia, trong đó có các di tích khảo cổ, kiến trúc và lịch sử. Chính phủ Chí Lợi đã đề nghị với Unesco công nhận là di sản văn hóa thế giới: Khu bảo tàng El Caño, nhà thờ và tu viện San Francisco và cung điện La Moneda, nơi Đức Thánh Cha đã có cuộc gặp gỡ với chính quyền dân sự và ngoại giao đoàn vào buổi sáng.

Lúc 4h chiều thứ Ba 17 tháng Giêng Ðức Thánh Cha đã viếng thăm một nhà tù dành cho phụ nữ ở thủ đô Santiago. Nhà tù dành cho phụ nữ mà Đức Thánh Cha viếng thăm được gọi là nhà tù thánh Joakim. Trong hơn 100 năm trời, từ 1864 đến 1996, nhà tù này được chính phủ ủy thác cho các nữ tu dòng Chúa Chiên Lành, và các nữ tù nhân tại đây là những thường phạm, họ bị bắt vì các tội nhỏ như trộm cắp, chỉ có vài trường hợp, các nữ tù nhân phạm tội sát nhân bị giam giữ tại đây. Nhưng rồi với sự gia tăng nạn buôn bán ma túy và nghiện ngập, tình hình thay đổi, các nữ tù nhân phạm trọng án cũng bị giam tại đây. Cho đến năm 1980, số tù nhân không quá 160 người, nhưng từ năm 1998, con số đã lên tới khoảng 600 người. Trong những năm 2000, con số tăng quá gấp đôi, lên đến 1,400 người, trong khi nhà tù chỉ sức chứa là 855 tù nhân.

Ngày nay, nhà tù Thánh Gioakim tiếp nhận tới 45% tổng số nữ tù nhân trên toàn Chí Lợi. Họ phải sống trong tình trạng chật chội, là điều mà Giáo Hội Công Giáo Chí Lợi đặc biệt quan tâm.

Trong diễn từ tại đây, Đức Thánh Cha nói:

Anh chị em thân mến,

Cảm ơn anh chị em đã cho tôi cơ hội này để đến thăm anh chị em. Đối với tôi, điều quan trọng là chia sẻ thời gian này với anh chị em và gần gũi hơn với nhiều người trong chúng ta hiện đang bị tước mất tự do.

Cảm ơn sơ Nelly vì những lời chào mừng của sơ và đặc biệt là lời chứng rằng sự sống luôn luôn chiến thắng cái chết. Cảm ơn chị Janeth, đã chia sẻ nỗi đau của chị với tất cả chúng ta và lòng can đảm xin tha thứ của chị. Chúng ta học được bao nhiêu điều từ hành động can đảm và khiêm tốn của chị! Tôi xin được trích lại lời của của chị: “Chúng con cầu xin sự tha thứ từ tất cả những người mà chúng con đã làm hại bằng những hành động sai trái của chúng con”. Tôi cảm ơn chị đã nhắc nhở chúng ta rằng nếu không có thái độ này chúng ta sẽ mất đi nhân tính của mình, chúng ta sẽ quên rằng chúng ta đã làm sai và rằng mỗi ngày là một lời mời để bắt đầu lại.

Tôi cũng nghĩ đến những lời của Chúa Giêsu: “Ai trong các ông sạch tội, thì cứ việc lấy đá mà ném trước đi.” (Ga 8: 7). Chúa Giêsu yêu cầu chúng ta hãy bỏ đi cái lối suy nghĩ giản đơn, phân chia thực tại thành tốt và xấu, và mời gọi chúng ta đón nhận một tư duy mới trong đó chúng ta nhận ra những khuyết điểm, những hạn chế và thậm chí cả tội lỗi của chúng ta, và do đó giúp chúng ta tiếp tục tiến lên.

Khi tôi bước vào, hai bà mẹ gặp tôi với con cái của họ và một số hoa. Họ là những người chào đón tôi, và cách thế chào mừng của họ có thể diễn tả bằng ba từ thật đẹp, đó là: mẹ, con cái và hoa.

Mẹ. Nhiều chị em ở đây là những bà mẹ và chị em biết ý nghĩa của việc mang lại một sự sống mới cho thế giới. Chị em đã có thể “mang trong chính mình” một sự sống mới và cho sự sống ấy được chào đời. Làm mẹ không phải là, và sẽ không bao giờ là một vấn đề. Đó là một món quà và là một trong những ân sủng tuyệt vời nhất chị em có thể có được. Hôm nay chị em phải đối mặt với một thách thức rất thực: đó là chị em cũng phải quan tâm đến sự sống mới đó. Chị em được yêu cầu chăm sóc cho tương lai. Làm cho sự sống ấy phát triển và giúp nó tăng trưởng. Không chỉ cho chính mình, mà còn cho con cái của chị em và toàn xã hội. Là phụ nữ, chị em có một khả năng đáng kinh ngạc để thích nghi với hoàn cảnh mới và tiến lên phía trước. Hôm nay tôi kêu gọi khả năng hướng đến tương lai ấy đang sống động trong mỗi chị em. Khả năng đó cho phép chị em chống trả lại tất cả mọi thứ có thể cướp khỏi chị em bản sắc của mình và chung cuộc là giết chết hy vọng của chị em.

Janeth đã nói đúng: mất tự do không có nghĩa là mất hết ước mơ và hy vọng. Mất tự do không phải là đồng nghĩa với mất đi phẩm giá của chúng ta. Đó là lý do tại sao chúng ta cần phải từ chối tất cả những ý tưởng vớ vẩn cho rằng chúng ta không thể thay đổi, rằng cố gắng mà làm gì, rằng không thể thay đổi được vận mệnh đâu. Không, các chị em ơi! Có những điều làm nên sự khác biệt! Tất cả những nỗ lực của chúng ta để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn - ngay cả khi có vẻ như chúng chẳng có ơn ích gì - tất cả chúng chắc chắn sẽ sinh hoa kết quả và mang lại những hệ quả tốt.

Từ thứ hai là trẻ em. Trẻ em là sức mạnh của chúng ta, là tương lai của chúng ta, là sự khích lệ của chúng ta. Chúng là một lời nhắc nhở sống động rằng cuộc sống phải được sống cho tương lai, chứ không phải là cho quá khứ. Ngày nay tự do của chị em đã bị lấy đi, nhưng đó không phải là tiếng nói chung cuộc. Không phải đâu! Hãy nhìn về phía trước. Hãy trông đợi ngày chị em được trở lại cuộc sống trong xã hội. Vì lý do này, tôi hoan nghênh và khuyến khích mọi nỗ lực để truyền bá và hỗ trợ các dự án như Espacio Mandela và Quỹ Phụ Nữ Trỗi Dậy.

Tên của Quỹ này làm cho tôi nhớ đến đoạn Phúc Âm, khi mọi người cười nhạo Chúa Giêsu vì Ngài nói rằng con gái của ông trùm hội đường không chết đâu, mà chỉ ngủ thôi. Chúa Giêsu chỉ cho chúng ta biết làm thế nào để đối mặt với những lời châm biếm như thế: Ngài đi thẳng vào phòng của cô gái, nắm lấy tay cô và nói: “Cô bé ơi, hãy trỗi dậy đi!” (Mc 5:41). Những dự án mà tôi đã đề cập là những dấu chỉ sống động của Chúa Giêsu, Đấng đang bước vào từng ngôi nhà của chúng ta, không màng đến những lời chế giễu và không bao giờ bỏ cuộc. Ngài nắm lấy tay chúng ta và nói với chúng ta hãy “trỗi dậy”. Thật là tuyệt vời khi có rất nhiều Kitô hữu và những người thiện chí theo bước chân của Chúa Giêsu và quyết định đến đây để nên như dấu chỉ của bàn tay nối dài của Chúa nâng chúng ta dậy.

Chúng ta đều biết rằng, thật đáng buồn, một bản án tù thường chỉ đơn thuần là một hình phạt, không mang lại chút cơ hội nào cho sự tăng trưởng cá nhân. Điều này không tốt. Ngược lại, những sáng kiến cung cấp việc dạy nghề và giúp tái xây dựng lại các mối quan hệ là những dấu chỉ hy vọng cho tương lai. Chúng ta hãy giúp họ phát triển. Trật tự công cộng không thể bị giản lược thành các biện pháp an ninh mạnh hơn nhưng cần phải quan tâm đặc biệt đến các biện pháp phòng ngừa, như công việc, giáo dục và sự tham gia nhiều hơn vào cộng đồng.

Cuối cùng là hoa. Tôi tin rằng bản thân cuộc sống “nở hoa” và cho chúng ta thấy tất cả vẻ đẹp của nó khi chúng ta làm việc cùng nhau, tay trong tay, để làm cho mọi thứ tốt hơn, để mở ra những khả năng mới. Nghĩ thế, nên tôi chào đón tất cả các nhân viên mục vụ, các tình nguyện viên và nhân viên chuyên nghiệp, đặc biệt là các cảnh sát viên và gia đình họ. Tôi cầu nguyện cho anh chị em. Công việc của anh chị em rất nhạy cảm và phức tạp, vì vậy tôi thỉnh cầu chính quyền cố gắng cung cấp cho anh chị em những điều kiện cần thiết để thực hiện công việc của mình với phẩm giá. Một phẩm giá tạo ra phẩm giá. Đức Maria là Mẹ của chúng ta và chúng ta là con cái của Người, chị em là con gái của Mẹ. Chúng ta cầu xin Mẹ cầu bầu cho anh chị em, cho mỗi con cái của anh chị em và những người thân yêu của anh chị em. Xin Mẹ che chở anh chị em dưới tà áo Mẹ. Và tôi xin anh chị em vui lòng đừng quên cầu nguyện cho tôi.

Những bông hoa anh chị em đã cho tôi, tôi sẽ đưa đến cùng Đức Trinh Nữ Maria nhân danh tất cả anh chị em. Một lần nữa, cảm ơn rất nhiều!