Trong một diễn biến gây ngạc nhiên cho nhiều người, hôm thứ Ba 11 tháng Hai, Đức Hồng Y Reinhard Marx tuyên bố rằng ngài sẽ không tìm kiếm một nhiệm kỳ thứ hai với tư cách là người đứng đầu Hội Đồng Giám Mục quốc gia. Ngài đã viện dẫn tuổi tác và mong muốn dành nhiều thời gian hơn cho tổng giáo phận của mình như là lý do chính cho quyết định này.

Đức Hồng Y Marx, được bổ nhiệm là Tổng Giám Mục của Munich và Freising vào năm 2008, và đã được bầu làm chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Đức năm 2014. Trong một thông cáo được công bố hôm thứ Ba 11 tháng Hai trên trang web của Hội Đồng Giám Mục Đức, ngài cho biết trong khoá họp khoáng đại của Hội Đồng Giám Mục Đức từ 2 đến 5 tháng Ba tới đây, ngài sẽ không ra tranh cử nhiệm kỳ thứ hai.

Theo Đức Hồng Y, ngài sẽ đạt đến tuổi 72 khi nhiệm kỳ thứ hai kết thúc, tức là chỉ còn ba năm trước tuổi 75, là tuổi mà các giám mục và Hồng Y được yêu cầu nộp đơn từ chức lên Đức Giáo Hoàng.

“Tôi nghĩ rằng bây giờ đến phiên thế hệ trẻ,” và nói thêm rằng ngài tin rằng việc chuyển đổi thường xuyên hơn vị trí này có thể là một điều tích cực cho Hội Đồng Giám Mục.

Đức Hồng Y Marx cho biết ngài sẽ tiếp tục tích cực tham gia Hội Đồng Giám Mục, cũng như tham gia vào tiến trình công nghị hai năm của Đức, mà các giám mục Đức hiện đang trải qua.

Kể từ khi Đức Thánh Cha Phanxicô nhậm chức vào năm 2013, Đức Hồng Y Marx đã trở thành nhân vật chủ chốt trong triều đại giáo hoàng của ngài. Ngay sau cuộc bầu cử của mình, Đức Phanxicô đã mời Đức Hồng Y Marx tham gia hội đồng Hồng Y cố vấn, bao gồm các vị Hồng Y từ các khu vực khác nhau trên thế giới.

Đức Hồng Y Marx cũng đã chứng tỏ là một người chủ trương cải cách rất cấp tiến. Ngài hiện đóng vai trò lãnh đạo trong việc cải cách tài chính của Vatican với tư cách là chủ tịch Hội đồng Kinh tế. Ngài cũng từng hô hào một sự giải thích cấp tiến đối với Tông huấn Amoris Laetitia năm 2016 về gia đình của Đức Phanxicô; ủng hộ việc cho những người phối ngẫu Tin Lành của người Công Giáo được rước lễ, và cũng kêu gọi cởi mở hơn đối với các mối quan hệ đồng giới.

Tháng Hai năm 2018, Đức Hồng Y Marx đã công bố kế hoạch xuất bản một hướng dẫn mục vụ cho phép người phối ngẫu Tin Lành của người Công Giáo được rước lễ. Mặc dù dự thảo của Đức Hồng Y Marx đã được khoảng hai phần ba giám mục Đức thông qua, nhiều người đã phản đối và kêu gọi Vatican can thiệp. Cuối cùng, Vatican đã tổ chức một cuộc họp để thảo luận về vấn đề này và yêu cầu các giám mục Đức thảo luận thêm cho đến khi các vị có thể đưa ra một giải pháp khiến mọi người đều có thể hài lòng.

Gần đây nhất, vào tháng Ba, 2019, Đức Hồng Y Marx đã gây ra tranh cãi về việc tiến hành một tiến trình công nghị ở Đức. Tiến trình công nghị này đề xuất các tranh luận và những cải cách liên quan đến giáo huấn và kỷ luật phổ quát của Giáo hội, bao gồm việc bãi bỏ luật độc thân linh mục, công nhận và chúc lành cho các cặp đồng giới và phong chức cho phụ nữ.

Trong hai tài liệu được công bố vào tháng Chín năm ngoái, Đức Hồng Y Ouellet, tổng trưởng Bộ Giám Mục và Đức Tổng Giám Mục Filippo Iannone, người đứng đầu Hội đồng Giáo hoàng về giải thích các văn bản luật, đều cho tiến trình công nghị tại Đức là “vô giá trị về mặt giáo hội học”. Vatican đặc biệt chỉ trích sự tham gia vào các cuộc thảo luận của Ủy ban Trung ương Công Giáo Đức, gọi tắt là ZdK, một nhóm giáo dân có lập trường công khai chống lại một loạt các giáo huấn của Giáo Hội và đang hô hào việc phong chức cho phụ nữ, và đòi thay đổi các giáo huấn về đạo đức tình dục.

“Làm thế nào một Giáo Hội địa phương có thể thảo luận với hiệu quả ràng buộc khi các chủ đề thảo luận có liên quan đến toàn thể Giáo Hội?”, Đức Cha Iannone viết.

Ngài nhấn mạnh rằng:

“Hội Đồng Giám Mục không thể mang lại hiệu lực pháp lý cho các nghị quyết về các vấn đề này, điều đó vượt quá khả năng của nó”.

“Tính đồng nghị trong Giáo Hội, mà Đức Thánh Cha Phanxicô thường nhắc đến, không đồng nghĩa với dân chủ hay những quyết định biểu quyết bởi đa số,” Đức Tổng Giám Mục Iannone viết, và lưu ý rằng ngay cả khi một Thượng Hội Đồng Giám Mục gặp gỡ tại Rôma, thì quyết định chung cuộc có công bố hay không, có hiệu lực thi hành hay không vẫn nằm trong thẩm quyền của Đức Giáo Hoàng.

Trong tuyên bố hôm thứ Ba 11 tháng Hai, Đức Hồng Y Marx cho biết ngài rất hài lòng với tiến trình công nghị tại Đức, nói rằng tiến trình đã có một khởi đầu tốt, và ngài dự định sẽ tiếp tục tham gia ngay cả khi nhiệm kỳ chủ tịch Hội Đồng Giám Mục đã kết thúc.