1. Khí phách lừng lẫy của một Giám Mục Trung Quốc: thà chịu bách hại, không chịu gia nhập Hội Công Giáo Yêu Nước

Trong cái gọi là “dự án thí điểm” (试点项目), sau thỏa thuận giữa Tòa Thánh và Trung Quốc về việc bổ nhiệm Giám Mục, Hội Công Giáo Yêu Nước đã gia tăng các áp lực mạnh mẽ để buộc Đức Cha Vinh Sơn Quách Hy Cẩm (Guo Xijin - 郭希錦) phải gia nhập Hội này.

Tuy nhiên, trong tuyên bố “bằng văn bản” được tường thuật trên Asia News hôm thứ Ba 18 tháng Sáu, Đức Cha khẳng định thà chịu bách hại, nhất quyết không chịu gia nhập Hội Công Giáo Yêu Nước.

Trước Tuần Thánh vừa qua, Ủy ban Tôn Giáo Vụ của tỉnh Phúc Kiến (Fujian - 福建), đã liên tục triệu tập ngài “làm việc” nhiều ngày và đặt điều kiện là phải gia nhập Hội Công Giáo Yêu Nước nếu không ngài không được tham dự lễ Truyền Dầu trong ngày Thứ Năm Tuần Thánh với các linh mục thuộc giáo phận Phúc Ninh (Funin - 福寧) của ngài vì văn phòng tôn giáo và Mặt trận Thống nhất không công nhận ngài là một giám mục.

Cho đến cách đây vài tháng, Đức Cha Vinh Sơn Quách Hy Cẩm vẫn còn là Giám Mục chính tòa giáo phận Phúc Ninh, được Tòa Thánh công nhận, nhưng không được bọn cầm quyền Trung Quốc nhìn nhận.

Giáo phận Phúc Ninh được thành lập vào ngày 11 tháng Tư năm 1946 từ miền Giám Quản Tông Tòa Phúc Ninh Phủ (Funingfu - 福寧府) được thành lập trước đó vào năm 1923. Sau khi chiếm được Hoa Lục, năm 1957, bọn cầm quyền Trung Quốc lập ra Hội Công Giáo Yêu Nước (中国天主教爱国会), bọn này đẻ ra nhiều giáo phận ma không được Tòa Thánh công nhận. Trong địa hạt tỉnh Phúc Kiến, họ lập ra cái gọi là giáo phận Mân Đông (Mindong - 闽东话) song song với giáo phận Phúc Ninh.

Theo thỏa thuận tạm thời giữa Tòa Thánh và Bắc Kinh, giám mục trái phép Vinh Sơn Chiêm Tư Lộc (Zhan Si-lu - 詹思祿) của giáo phận Mân Đông trở thành Giám Mục chính tòa Phúc Ninh vào ngày 12 tháng 12, năm ngoái 2018, và Đức Cha Vinh Sơn Quách Hy Cẩm bị buộc nhường chức cho Chiêm Tư Lộc xuống làm Giám Mục Phụ Tá.

Chiêm Tư Lộc bị Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II ra vạ tuyệt thông ngày 6 tháng Giêng năm 2000 vì chịu để cho Hội Công Giáo Yêu Nước tấn phong Giám Mục trái phép. Vạ tuyệt thông của Chiêm Tư Lộc được giải vào ngày 22 tháng 9, 2018, tức là 8 ngày sau khi hai bên ký kết thỏa thuận.

Tuy nhiên, “được đằng chân lân đằng đầu”, giờ đây bọn cầm quyền Trung Quốc chính thức yêu cầu Đức Cha Vinh Sơn Quách Hy Cẩm phải gia nhập Hội Công Giáo Yêu Nước nếu không chúng không công nhận ngài là một giám mục và chức vụ Giám Mục Phụ Tá của ngài là “bất hợp pháp”.

Sau những giằng co, vào ngày thứ Hai Tuần Thánh, Đức Cha Vinh Sơn Quách Hy Cẩm đã ký vào một văn kiện hứa tuân phục Giám Mục bản quyền vừa được Tòa Thánh công nhận là Chiêm Tư Lộc, và tuân thủ luật pháp quốc gia. Sau khi ký vào văn kiện này, Đức Cha Vinh Sơn Quách Hy Cẩm đã được tham dự lễ Truyền Dầu trong ngày Thứ Năm Tuần Thánh với các linh mục của ngài trong tư cách một linh mục.

Gần đây, một mặt bọn cầm quyền Trung Quốc gia tăng áp lực buộc ngài phải gia nhập Hội Công Giáo Yêu Nước; một mặt chúng phao tin đồn nhảm nói rằng ngài đã gia nhập Hội Công Giáo Yêu Nước rồi và cũng đã chấp nhận kế hoạch ba tự cường.

Chính vì thế, ngài đã nhờ thông tấn xã Công Giáo Asia News đăng một tuyên bố vào hôm thứ Ba 18 tháng Sáu rằng ngài thà bị bách hại với các linh mục thần lặng chứ nhất quyết không tham gia vào Hội Công Giáo Yêu Nước và cũng không chấp nhận ba tự cường.

Giáo Phận Phúc Ninh có hơn 90,000 người Công Giáo. Trong số này, ít nhất 80,000 tín hữu thuộc về Giáo hội thầm lặng, được phục vụ bởi 57 linh mục, 200 nữ tu, 300 giáo dân trong các tu hội đời và hàng trăm giáo lý viên giáo dân. Trong khi đó, chỉ có 12 linh mục thuộc cộng đồng chính thức được bọn cầm quyền Trung Quốc nhìn nhận.

2. Kế hoạch “Ba Tự Cường” của cộng sản Trung Quốc

Hiệp hội Công Giáo yêu nước Trung Quốc và cái gọi là Hội đồng Giám mục Trung Quốc đã phát động “Kế hoạch ngũ niên Trung Quốc hoá Giáo Hội Công Giáo tại Trung Hoa”. Kế hoạch đã được chấp thuận thông qua một cuộc biểu quyết giơ tay trong cuộc họp phối hợp lần thứ tư của hai tổ chức này, được tổ chức vào cuối tháng Năm năm ngoái 2018.

Trong bài phát biểu của mình, Hiếu Ba (于波, Yu Bo), vụ phó tôn giáo vụ nhà nước Trung Quốc, giải thích rằng “Cuộc họp chung lần thứ 4 này là nhằm thực hiện sâu xa hơn tinh thần của Đại hội Đảng Cộng sản Toàn quốc lần thứ 19 diễn ra hồi tháng 10/2017 và tinh thần của Hội nghị toàn quốc về công tác tôn giáo vào tháng 4 năm 2016, trong đó tập trung vào việc hình thành một kế hoạch ngũ niên nhằm Trung Quốc hoá Giáo Hội Công Giáo ở Trung Hoa”.

Trung Quốc hoá các tôn giáo và đặc biệt là Giáo Hội Công Giáo ở Trung Hoa là một chủ đề liên tục kể từ năm 2015, khi Đại đế Tập Cận Bình chủ trì một cuộc họp của Mặt trận Tổ quốc (tức là cơ quan giám sát tất cả các thực thể không trực tiếp mang danh cộng sản của Trung Quốc).

Các mục tiêu cụ thể trong kế hoạch Trung Quốc hoá các tôn giáo bao gồm ba điểm sau, gọi là ba tự cường:

a) Thứ nhất là tăng cường đồng hóa văn hóa Trung Quốc vào các biểu hiện tôn giáo, loại bỏ các “ảnh hưởng từ nước ngoài”.

b) Thứ hai là “sự độc lập khỏi ảnh hưởng của nước ngoài”. Đối với Công Giáo điều này có nghĩa là tiến đến việc tấn phong Giám Mục mà không cần sự chuẩn y của Tòa Thánh.

c) Thứ ba là trung thành và tuân theo các chỉ dẫn của Đảng bởi vì Đảng có chức trách “hướng dẫn” các tôn giáo và phải “giữ vững vai trò lãnh đạo trong tất cả các hoạt động tôn giáo”.

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ South China Morning Post vào ngày 18 tháng Năm, năm ngoái 2018, Đức Tổng Giám Mục Gioan Hùng Sơn Xuyên (洪山川; Hung Shan-chuan), Tổng Giám mục Đài Bắc, nói rằng trong một cuộc gặp gỡ với ngài, Đức Thánh Cha Phanxicô cả quyết với ngài rằng Tòa Thánh sẽ không thỏa hiệp đối với các nguyên tắc Công Giáo trong các cuộc đàm phán và rằng quyền bổ nhiệm các giám mục chắc chắn vẫn phải còn trong tay của Đức Giáo Hoàng.

Kế hoạch “Trung Quốc hóa” cũng liên quan đến các hệ phái Tin Lành và đã được thông qua vào tháng Tư năm ngoái. Nhiều tin đồn lan truyền rằng Đảng Cộng sản đang muốn “viết lại Kinh Thánh”.

Theo các học giả Tin Lành, ý tưởng này là tào lao, nhưng các Kitô hữu nên chú ý đến những nỗ lực của Trung Quốc nhằm diễn dịch lại Kinh Thánh, như đã từng xảy ra trong quá khứ khi cán bộ cộng sản, và cả các chức sắc tôn giáo bị cộng sản mua chuộc cố gắng diễn dịch lại thông điệp Tin Mừng qua lăng kính của các tư tưởng cộng sản.

3. Đức Thánh Cha Phanxicô nói: “Hy vọng vào Chúa sẽ không làm ta thất vọng”

Sáng 16 tháng Sáu, Đức Thánh Cha Phanxicô đã đến thăm Tổng Giáo Phận Camerino ở Ý, nơi đã xảy ra động đất vào những năm 2016 và 2017. Trong thánh lễ ngoài trời tại một quảng trường bên ngoài nhà thờ, đang trong thời gian tái thiết vì những hư hại do động đất, Đức Giáo Hoàng đã nói rằng hy vọng, không chỉ coi là tâm lý lạc quan, nhưng nó cho chúng ta một niềm tin ăn rễ sâu trong tình yêu và sự quan phòng của Thiên Chúa, dù bất cứ việc gì xảy ra.

Chính vì hy vọng mà ta có sự bình yên và niềm vui nội tâm, bất kể việc gì xảy ra bên ngoài. Vì hy vọng có rễ sâu chắc mà không bão tố phong bao cuộc đời nào có thể làm bật rễ. Chính vì hy vọng mà Thánh Phaolo nói rằng “đừng thất vọng”. Hy vọng mang lại sức mạnh để vượt thắng mọi khó khăn.

Trong bài giảng, Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói với những người bị đau khổ, thương tích hay mất mát vì động đất rằng

“Chúa Thánh Thần nuôi dưỡng chúng ta bằng niềm hy vọng sống động. Chúng ta hãy mời Ngài đến và Ngài sẽ đến gần.’

Đức Thánh Cha cầu nguyện rằng: “Lạy Chúa Thánh Thần, Đấng An Ủi, xin Ngài hãy đến! Xin ban cho chúng con chút ánh sáng, cho chúng con cảm nhận về thảm kịch này, cho chúng con hy vọng không thất vọng. Lạy Chúa Thánh Thần, xin hãy đến.”

Trước khi về lại Roma vào buổi chiều, Đức Giáo Hoàng đã gặp khoảng 200 trẻ em vừa mới được rước lễ lần đầu cùng với phụ huynh và các thày cô dạy giáo lý của các em.

4. Bỏ lại sau lưng công danh, tài sản để vào tu viện cổ trên núi.

Đã bốn năm qua, không có ai vào tu với các thày dòng Biển Đức trên núi Montserrat, ở Tây Ban Nha, thế mà mới đây lại có một ứng sinh bất thường: David Valls 57 tuổi, đã từng là giám đốc điều hành cao cấp rất thành công nhiều năm làm việc cho một công ty dầu khí quốc tế.

Ông Valls trả lời một cuộc phỏng vấn của tờ El Mundo rằng “Tôi giàu có và sống đời sống xa hoa nhung lụa, nhưng tôi không cảm thấy hạnh phúc.” Ông đã quyết định bỏ lại tất cả công danh và sự sang giàu sau lưng để đi vào đời sống tu trì, hiến mình cho một đời sống cầu nguyện, độc thân, vâng lời và khó nghèo theo Luật Dòng Thánh Biển Đức. Ông nói rằng “Bây giờ tôi rất hạnh phúc” sau khi đã nhận ra rằng “tiền bạc và quyền lực làm cho tôi càng thất vọng hơn, cho đến khi tôi bị rơi một cuộc khủng hoảng. Nhưng đó không phải là một cuộc khủng hoảng giữa các giai đoạn của cuộc đời; mà là một cuộc khủng hoảng về các giá trị của cuộc sống.”

Trong thời gian khủng hoảng nghiêm trọng như thế “những người thân đề nghị với tôi rằng đây là lúc cần nghỉ ngơi, và thế là tôi quyết định đến nhà nghỉ của một tu viện và tham dự một buổi tĩnh tâm.” Montserrat là một dãy núi ở phía đông bắc của Tân Ban Nha, gần thành phố biển Barcelona. Trên đó có tu viện Biển Đức và Đền Thánh Mẫu Maria và là điểm hành hương đã có lịch sử cả hàng ngàn năm. Chính tại trung tâm linh thánh lâu đời này mà Thiên Chúa đã chỉ cho Valls con đường phải theo. Ông giải thích rằng “Đây không phải là một sự tình cờ xảy ra trong chỉ một ngày, nhưng quả là một quá trình.”

Trong một thế giới mà tiền bạc, danh vọng, du lịch, tình dục và sự giàu sang được tôn vinh hơn bao giờ hết, thì việc quyết định rời bỏ tất cả để sống một đời ẩn dật trong một tu viện quả là ngược đời. Những hạt giống mang tính chọn về nguồn này đã được gieo trồng trong thời thơ ấu của David Valls.

David được sinh ra trong một gia đình Công Giáo ở thành phố Barcelona, dưới bóng che của dãy núi Montserrat, và được nuôi dạy trong đức tin, nhưng đã bị cuốn trôi khỏi niềm tin tôn giáo. Ông tâm sự rằng “Tôi đã sống bừa bãi với một vài phụ nữ và tệ hơn là tôi đã cưới một bà trong số họ không theo luật của Giáo Hội trong thời gian năm năm, và tôi là kẻ rất kiêu ngạo, tôi là trung tâm, là tất cả. Dấu hiệu cực đoan nhất của chứng ích kỷ, tự cao này là tôi cho rằng tôi sẽ nói với những tình của tôi rằng tôi không muốn có con là dấu hiệu của sự thành thật.” Ông nói thêm “Tôi là một giám đốc nhiều tham vong, và tôi thích tiền. Tôi đã sống một đời sống xa hoa.”

Hôm nay David không còn kiêu hãnh về cuộc sống mà ông đã sống. Một lối sống chỉ chú tâm thỏa mãnh những đòi hỏi ích kỷ của mình mà không bao giờ thỏa mãn được, nó độc hại cho những ai sống như thế và cho cả những ai dính bén vào nó. “Khi bạn nhìn thấy những người chung quanh không được hạnh phúc và bạn đã làm họ đau đớn, thì không có chọn lựa nào khác là dừng lại, đừng sống xa hoa nữa.”

Quá trình cải hóa tâm linh và khám phá ơn gọi của mình đã thúc đẩy Valls từ bỏ công việc của ông ở Madrid và đến tu viện trên núi Montserrat để vào học và rồi trở thành tập sinh. Phải mất mười năm để thanh luyện, cầu nguyện và phân biện ơn gọi cho những ngày sắp tới và Chúa Nhật Lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống vừa qua, ông đã tuyên khấn và nhận một tên mới trong đời sống tận hiến là Phaolo. Ông đã cam kết sống đời sống của một tu sĩ cho đến hết đời và “đó là điều tôi muốn, nó làm cho tôi rất hạnh phúc.”

5. Người mù đầu tiên ở Bồ Ðào Nha trở thành linh mục.

Khiếm thị thể lý không ảnh hưởng đến thị giác của tâm hồn: Thầy Tiago “đã thấy rằng” Chúa Giêsu gọi thầy. Ngày 14 tháng 07 năm 2019, thầy sẽ được lãnh nhận thiên chức linh mục.

Thầy Tiago Varandas sinh năm 1984 tại Lamego, Bồ Ðào Nha, bị tăng nhãn áp bẩm sinh. Thầy dần dần bị mất thị lực và đến năm 16 tuổi, phải cần có chó dẫn đường.

Tuy thế, khiếm thị thể lý không ảnh hưởng đến thị giác của tâm hồn và thầy Tiago đã thấy cách rõ ràng rằng Chúa đã gọi thầy. Thầy giải thích rằng mù thể lý đã làm cho các giác quan khác tinh nhậy hơn, như biết cách lắng nghe cách bình thản hơn.

Thầy Tiago chia sẻ: “Tôi tin rằng khả năng lắng nghe là một trong những công cụ tốt nhất tôi mang đến cho đời sống linh mục của mình; đó là một trong những điều đẹp nhất tôi mang theo bên mình. Một linh mục phải là một người lắng nghe! Khát khao mà mọi người dành cho Chúa được phản ánh trong nhu cầu tâm sự, giải bày, có người lắng nghe họ. Mọi người đang khao khát Chúa, và nếu chúng ta không lắng nghe họ, họ sẽ tìm kiếm nơi khác”.

Thầy Tiago không phải là linh mục mù đầu tiên ở Bồ Ðào Nha nhưng là người mù đầu tiên trở thành linh mục ở nước này. Thầy giải thích: “Có những linh mục bị mù vì cao niên hay vì căn bệnh nào đó, nhưng khi chịu chức linh mục, các ngài vẫn là người sáng mắt. Trường hợp của tôi thì khác. Tôi bị mù vào năm 16 tuổi và tôi đã mù khi theo đuổi con đường học vấn và tu trì”.

Ngày 14 tháng 07 năm 2019, Ðức cha José Ortiga, Giám mục của Braga sẽ truyền chức linh mục cho thầy Tiago.