VIII. Những Thời Cuối Cùng Của Vương Quốc Yuđa

1- Êzêkya, Tiên Tri Ysaya Và Assur

 

Êzêkya, vua Yuđa

¹ Năm thứ ba đời Hôsê, con của Elah, vua Israel, Êzêkya con của Akhaz lên làm vua Yuđa. ² Khi lên ngôi ông được hai mươi lăm tuổi và đã trị vì hai mươi chín năm ở Yêrusalem. Tên mẹ là Abi, con của Zakarya. ³ Ông đã làm điều ngay chính ngay trước mắt Yavê, mọi sự như Ðavit cha ông đã làm. ⁴ Chính ông đã trừ tiệt cao đàn, đập bể các bài vị, chặt nêu thờ, đập tan rắn đồng Môsê đã làm, vì cho đến thời ấy, con cái Israel đã đốt hương kính nó: người ta gọi nó là Nơkhustan.

⁵ Ông đã trông cậy vào Yavê Thiên Chúa của Israel. Sau ông, không có ai được như ông trong tất cả các vua Yuđa, mà (trong các người) trước ông cũng không có (ai như vậy). ⁶ Ông đã khắng khít với Yavê, không hề sai chạy sau Người; ông đã giữ các lịnh truyền Yavê đã truyền dạy Môsê. ⁷ Cho nên Yavê đã ở với ông: ông đã thành công trong mọi sự ông tra tay làm; ông đã khởi nghĩa chống lại vua Assur và không chịu lệ thuộc vua ấy nữa. ⁸ Chính ông đã đánh dân Philitin cho đến Gaza và các bờ cõi thành ấy, từ tháp canh cho đến đồn lũy.

 

Nhắc lại Samari thất thủ

⁹ Năm thứ tư đời Vua (Ezêkya), tức là năm thứ bảy đời Hôsê, con của Êlah, vua Israel, Salmanasar vua Assur tiến đánh Samari và đã vây hãm thành ấy. ¹⁰ Cuối ba năm, người ta đã chiếm được thành. Năm thứ sáu đời Êzêkya, tức là năm thứ chín đời Hôsê vua Israel, Samari đã thất thủ. ¹¹ Vua Assur đã đày Israel qua Assur và đã đặt họ ngụ ở Khalakh, ven bờ Khabur, sông vùng Gôzan, và cả trong các thành xứ Mêđi, ¹² vì họ đã không nghe tiếng của Yavê Thiên Chúa của họ, và đã vi phạm Giao ước của Người: mọi điều Môsê tôi tớ Yavê đã truyền, họ đều không vâng theo thi hành.

 

Êzêkya triều cống

¹³ Năm mười bốn đời Êzêkya, Sennakêrib vua Assur tiến lên đánh tất cả các thành có phòng thủ của Yuđa và đã chiếm được. ¹⁴ Êzêkya vua Yuđa mới sai người đến với vua Assur ở Lakish mà rằng: "Tôi có tội! Xin ngài rút quân đi cho. Ngài bắt nộp gì, tôi xin mang đến". Vua Assur đã bắt Êzêkya vua Yuđa cống ba trăm tạ bạc và ba mươi tạ vàng. ¹⁵ Êzêkya đã nộp tất cả bạc tìm thấy nơi Nhà Yavê và trong kho đền của vua. ¹⁶ Thuở ấy Êzêkya đã đập các cánh cửa Ðền thờ của Yavê và các thành cửa, Êzêkya vua Yuđa đã nạm vàng mà nộp cho vua Assur.

 

Việc tiếp sứ giả Sennakêrib

¹⁷ Từ Lakish, vua Assur sai đến với vua Êzêkya ở Yêrusalem: vị thống tướng, quan thái giám, và quan đại chước tửu cùng một đạo quân hùng hậu. Họ đã tiến lên và đến tận Yêrusalem. (Khi) họ đã tiến lên và đến nơi, thì họ đứng gần thủy cầu Bể nước trên, nơi đường quan lộ của cánh đồng Thợ đạp vải. ¹⁸ Họ cho gọi vua. Và tướng phủ Elyaqim, con của Khilqiyahu đã ra tiếp họ cùng với viên quan ký lục Shêbnah, quan ngự sử Yôakh, con của Asaph. ¹⁹ Quan đại chước tửu nói với họ: "Xin các ông nói với Êzêkya: Ðại đế là vua Assur nói thế này: Vin vào đâu để ngươi tin cậy như thế? ²⁰ Ngươi tưởng lời suông ngoài mép thay được binh hùng để đánh giặc hay sao? Bây giờ ngươi cậy vào ai mà dám dấy loạn với ta? ²¹ Mà kìa người vin trên một cây gậy sậy đã dập là Aicập; ai chống gậy đó thì bị nó đâm thủng bàn tay! Pharaô, vua Aicập, chỉ là vậy thôi đối với mọi kẻ nhờ cậy nó. ²² Có khi các ngươi nói với ta: Chúng tôi trông cậy vào Yavê Thiên Chúa của chúng tôi! Há không phải Êzêkya đã triệt hạ các cao đàn và tế đàn của ngài đó ư? rồi nói với Yuđa và Yêrusalem: Chính trước tế đàn này mà các ngươi sẽ thờ lạy ở Yêrusalem? ²³ Vậy bây giờ ngươi hãy đánh cuộc với vua Assur, chúa công của ta; ta sẽ cho ngươi hai ngàn con ngựa, nếu ngươi có thể tìm cho ra người cỡi chúng. ²⁴ Làm sao ngươi đẩy lui được một viên thống đốc, một thuộc hạ nhỏ nhất nào đó của chúa công ta? Thế mà ngươi trông vào Aicập để được có xe, có ngựa! ²⁵ Bây giờ đây, phải chăng là ngoài ý của Yavê mà ta đã tiến lên đánh để tàn phá chốn này? Chính Yavê đã phán bảo ta: Hãy tiến lên đánh phá xứ ấy!"

²⁶ Elyaqim con của Khiqiyahu, Shêbnah và Yôakh mới nói với quan đại chước tửu: "Xin ngài nói với các tôi tớ ngài bằng tiếng Aram, vì chúng tôi hiểu được, chứ đừng nói với chúng tôi bằng tiếng Dothái vào tai dân chúng ở trên lũy". ²⁷ Nhưng quan đại chước tửu nói với họ: "Phải chăng là để nói các lời này với chúa công của ngươi hay với ngươi mà chúa công ta đã sai ta đến? Lại không phải là (để nói) với các người ngồi trên đồn lũy mà ăn cứt và uống nước đái của chúng với các ngươi?" ²⁸ Bấy giờ quan đại chước tửu đứng và kêu lớn giọng bằng tiếng Dothái. Ông nói thế này: "Hãy nghe lời của đại đế, vua Assur! ²⁹ Hoàng đế phán thế này: Các ngươi đừng để Êzêkya lừa dối các ngươi, vì nó không tài nào cứu các ngươi thoát khỏi tay ta được. ³⁰ Ðừng để Êzêkya dụ các ngươi trông cậy vào Yavê mà rằng: Thế nào Yavê cũng sẽ cứu chúng ta, và thành này sẽ không bị phó nộp vào tay vua Assur. ³¹ Các ngươi đừng nghe Êzêkya, vì vua Assur phán thế này: Các ngươi hãy thi lễ với ta và hàng phục ta, và các ngươi sẽ cứ được hưởng người thì cây nho, kẻ thì cây vả của mình, mỗi người sẽ cứ uống nước bể của mình! ³² Cho đến khi ta đến và đem các ngươi tới một xứ giống như xứ của các ngươi, xứ có lúa miến, rượu mộng, xứ có bánh, có vườn nho, xứ sản xuất dầu tươi và mật ong, để các ngươi được sống và khỏi phải chết. Ðừng có nghe theo Êzêkya vì nó phỉnh gạt các ngươi mà rằng: Yavê sẽ cứu chúng ta! ³³ Họa chăng thần của các nước, mỗi vị đã cứu được xứ mình khỏi tay vua Assur? ³⁴ Nào đâu các thần của Khamat và Arpađ? Nào đâu các thần của Sơpharvaim, Hêna và Iv-va? Nào đâu các thần của Samari? Họ có cứu được Samari khỏi tay ta không? ³⁵ Vị nào trong tất cả các thần của các xứ đã cứu được xứ mình khỏi tay ta, để hòng trông Yavê cứu được Yêrusalem khỏi tay ta?".

³⁶ Dân chúng làm thinh, không đáp lại hắn một lời vì đó là lịnh vua, lịnh rằng: "Các ngươi không được đáp lại hắn!" ³⁷ Ðoạn tướng phủ Elyaqim con của Khilqiyahu, viên ký lục Shêbnah và ngự sử Yôakh con của Asaph xé áo ra và về lại với Êzêkya, và kể lại cho ông lời lẽ của quan đại chước tửu.