1. Chính Thống Nga đổ thừa Công Giáo nhúng tay vào việc đòi tự trị của Chính Thống Ukraine

Trong một diễn biến đáng lo ngại cho tương lai của tiến trình đại kết, Chính Thống Giáo Nga, nói theo tiến sĩ George Wigel, đã dùng “bóng ma Vatican” để lôi kéo các tín hữu Chính Thống Ukraine đứng về phía họ trong cuộc tranh cãi đòi quyền tự trị của Chính Thống Giáo Ukraine.

Tác nhân chủ yếu trong cuộc vận động đòi tự trị hiện nay là tổng thống Pyotr Poroshenko. Ông đã yêu cầu Quốc Hội thông qua một dự luật vận động 3 Giáo Hội Chính Thống Giáo tại Ukraine kết hiệp thành một. Đồng thời, ông cũng đã sang Constantinople để xin Đức Thượng Phụ Đại Kết Bácthôlômêô cấp quyền tự trị cho Giáo Hội hiệp nhất này.

Trong một hành động gây sững sờ đối với nhiều người, Tổng Giám Mục Hilarion mập mờ cho rằng tổng thống Poroshenko là người Công Giáo với thâm ý cáo buộc Vatican nhúng tay vào nỗ lực đòi tự trị của Chính Thống Giáo Ukraine.

Dưới đây là toàn văn bản tin của thông tấn xã Tass của Nga phát đi hôm 30 tháng 9.

Russian Orthodox Church uncertain over Poroshenko’s religious affiliation - Giáo Hội Chính Thống Nga không chắc Poroshenko theo tôn giáo nào.

Giáo hội Chính thống Nga bối rối không biết Tổng thống Ukraine Pyotr Poroshenko theo tôn giáo nào, bởi vì ông đã tham gia vào các cử hành Phụng Vụ của cả Giáo Hội Công Giáo Đông phương Ukraine lẫn Giáo hội Chính thống. Đức Tổng Giám Mục Hilarion, chủ tịch ủy ban đối ngoại của Tòa Thượng Phụ Mạc Tư Khoa đã cho biết như trên.

“Chúng tôi có những bức ảnh cho thấy Tổng thống Pyotr Poroshenko tham dự một buổi lễ trước khi ông đảm nhận chức vụ tổng thống. Ông ấy mặc áo sticharion [xem hình bên] và buổi lễ được tổ chức tại một thánh đường theo giáo luật của Giáo hội Chính thống Ukraine tại Tu Viện Thánh Giôna. [Cụm từ “thánh đường theo giáo luật” – “a canonical church” được người Nga dùng để chỉ các nhà thờ trong Giáo Hội trực thuộc Tòa Thượng Phụ Mạc Tư Khoa]

Tuy nhiên, chúng tôi lại có một bức ảnh khác, trong đó Poroshenko, lúc đó đã đảm nhiệm chức vụ tổng thống, đang được một Tổng Giám Mục Công Giáo Đông phương cho rước lễ. Đó là lý do tại sao chúng tôi không biết ông ta theo đạo nào, là một tín đồ Chính thống hay là một tín hữu Công Giáo Đông phương. Tổng Giám Mục Hilarion cho biết như trên trong chương trình Giáo hội và Thế giới được phát sóng trên kênh truyền hình Rossiya-24.

Tổng Giám Mục Hilarion nhấn mạnh rằng:

“Ông ta thuộc về Giáo Hội nào là vấn đề riêng tư của ông ta, nhưng tạo ra một Giáo Hội hay thay đổi phương cách giáo luật về việc điều hành một Giáo Hội lại là chuyện khác,”

Chính quyền Ukraine đã nỗ lực để thành lập một Giáo hội Chính thống quốc gia tách khỏi Tòa Thượng Phụ Mạc Tư Khoa kể từ khi nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Sô viết Ukraine cũ tuyên bố độc lập khỏi Liên bang Sô viết vào năm 1991.

Ngày 7 tháng 9 năm 2018, Đức Thượng Phụ Đại Kết đã bổ nhiệm hai đặc sứ toàn quyền sang Ukraine như là một phần trong việc chuẩn bị cho tiến trình trao quyền tự trị cho Giáo hội Ukraine. Thánh Công Đồng Chính Thống Giáo Nga cực lực phản đối và phẫn nộ sâu sắc đối với diễn biến này.

2. Giám Mục tiên khởi của Mông Cổ qua đời

Đức Cha Wenceslao Padilla, người Phi Luật Tân, Giám Mục Ulaanbaatar, là linh mục Công Giáo đầu tiên đến truyền giáo tại Mông Cổ vào năm 1992, ngay sau sự sụp đổ của chế độ cộng sản, đã qua đời hôm 25 tháng 9 vừa qua.

Đức Cha Wenceslao Padilla thuộc dòng Thánh Tâm Vô Nhiễm Đức Mẹ, hay còn gọi là dòng truyền giáo Scheut, đã bị nhồi máu cơ tim ở thủ đô Ulaanbaatar Mông Cổ. Ngài đã qua đời ở tuổi 68.

Dòng Thánh Tâm Vô Nhiễm Đức Mẹ bày tỏ lời chia buồn và lời cầu nguyện cho Giáo Hội ở Mông Cổ, cũng như những lời phân ưu đến gia đình và bạn bè của ngài.

Hội đồng Giám mục Phi Luật Tân cũng bày tỏ lời chia buồn. Đức Cha Pablo David, Phó Chủ tịch Hội đồng Giám mục Phi cho biết ngài đích thân chứng kiến Đức Cha Padilla chăm sóc đàn chiên ở Mông Cổ như thế nào. “Tôi đặc biệt ghi nhận lòng quý mến và tôn trọng thật sự của Đức Cha Padilla đối với nền văn hóa Mông Cổ. Sự đơn giản và khiêm nhường của ngài rất hiển nhiên,” Đức Cha David nói.

Liên Hội đồng Giám mục Châu Á cũng bày tỏ nỗi buồn trước cái chết của Đức Cha Padilla.

Cha William LaRousse, Trợ lý Tổng Thư Ký, cho biết Đức Cha Padilla đã là một thành viên trong ủy ban trung ương Liên Hội đồng Giám mục Châu Á trong 3 nhiệm kỳ từ năm 2009 đến năm 2017. Ngài biết ơn sự quảng đại của vị Giám Mục quá cố và sự sẵn sàng của ngài trong các công việc và các khóa họp toàn thể của Liên Hội đồng Giám mục Châu Á, cũng như đối với những đóng góp rất có giá trị của ngài trong các cuộc họp ủy ban trung ương.

Đức Cha Padilla sinh tại Tubao, Phi Luật Tân, ngày 28 tháng 9 năm 1949. Ngài được thụ phong linh mục năm 1976 và gửi đi truyền giáo tại Đài Loan một năm sau đó.

Từ năm 1985 đến năm 1990, ngài là bề trên tỉnh dòng Đông và Đông Nam Á bao gồm Trung Quốc, Đài Loan, Hồng Kông và Singapore.

Không lâu sau khi thiết lập quan hệ ngoại giao với Mông Cổ vào năm 1992, Vatican đã giao phó sứ mạng truyền giáo ở quốc gia Đông Á này cho những người truyền giáo Scheut. Đức Giám Mục Padilla đã lãnh đạo 2 nhà truyền giáo bắt đầu sứ mệnh cùng năm đó.

Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, đã bổ nhiệm ngài làm Giám Quản Tông Tòa của Ulaanbaatar vào năm 2002. Tháng 8 năm 2003, ngài được bổ nhiệm làm giám mục. Do đó, ngài trở thành giám mục tiên khởi của Mông Cổ.

Vào năm 2016, Đức Cha Padilla đã phong chức linh mục cho người Mông Cổ đầu tiên, là một thanh niên đã được chính ngài rửa tội trong những ngày đầu truyền giáo tại đây . Ngày nay, Giáo hội ở Mông Cổ có 20 nhà truyền giáo nước ngoài và 50 nữ tu từ 12 hội dòng làm việc mục vụ cho khoảng 1,300 người Công Giáo và những người nghèo của đất nước.

Lễ tang của Giám mục Padilla sẽ được tổ chức tại nhà thờ chính tòa Ulaanbaatar vào ngày 14 tháng 10.

3. Đức Thánh Cha nhấn mạnh đến việc thường huấn giáo lý hôn nhân cho các đôi vợ chồng

Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhấn mạnh đến sự cần thiết phải cung cấp giáo lý hôn nhân liên tục cho các cặp vợ chồng, trước và sau khi kết hôn. Ngài nói rằng ngay cả những giáo lý cơ bản của Giáo Hội cũng không thể được giả định là không cần phải lặp lại. Đức Thánh Cha đưa ra lập trường trên trong một huấn từ dành cho những tham dự viên trong một khóa học về hôn nhân và cuộc sống gia đình được tổ chức tại Rôma.

Phát biểu hôm thứ Năm 27 tháng 9 tại Đền Thờ Thánh Gioan Latêranô với các linh mục, phó tế và anh chị em giáo dân, Đức Thánh Cha Phanxicô đã lặp lại lời kêu gọi của ngài về một chương trình “thường huấn giáo lý về bí tích hôn nhân” và nói rằng điều rất cần thiết cho các cặp vợ chồng là nhận được sự huấn luyện liên tục cả trước và sau đám cưới của họ.

Khóa học diễn ra từ ngày 24 đến 26/9, được bảo trợ bởi Giáo phận Rôma và Tòa Rota, là tòa phúc thẩm cao nhất của Giáo hội về các trường hợp xin tiêu hôn.

Trước đây, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhấn mạnh đến sự cần thiết phải hướng dẫn tốt hơn, lâu hơn, toàn diện hơn cho các cặp vợ chồng trong các diễn từ thường niên của ngài dành cho tòa Rota.

“Hiệu quả lớn hơn của việc chăm sóc mục vụ được thực hiện nếu như sự tháp tùng mục vụ không kết thúc với việc cử hành lễ cưới, nhưng được tiếp tục ít nhất trong những năm đầu đời của hôn nhân”, Đức Thánh Cha nói.

Đức Thánh Cha Phanxicô nói với các tham dự viên rằng hôn nhân là “một lĩnh vực tông đồ rộng lớn, phức tạp và tinh tế” đòi hỏi toàn bộ năng lượng và sự nhiệt tình của Giáo Hội.

Lên tiếng ca ngợi chứng tá “dũng cảm” của Thánh Gioan Phaolô II về gia đình trong thế giới hiện đại, Đức Thánh Cha Phanxicô nói rằng ngài tìm cách xây dựng trên di sản của những vị tiền nhiệm “nhìn xa trông rộng” của mình những cải cách luật pháp trong các trường hợp tiêu hôn và trong những ứng dụng mục vụ được đề cập trong Tông huấn Amoris Laetitia. Đức Thánh Cha nói rằng mục tiêu của cả hai nỗ lực này là giải quyết nhu cầu “khẩn cấp” cho sự đào tạo hôn nhân toàn diện.

“Hôn nhân không chỉ là một sự kiện ‘xã hội’, mà là một bí tích thực sự đòi hỏi phải có sự chuẩn bị đầy đủ và một cử hành có ý thức,” Đức Thánh Cha nói. “Mối giây hôn nhân, trên thực tế, đòi hỏi một sự lựa chọn tham gia về phần các cặp vợ chồng, trong đó tập trung vào ý chí để xây dựng với nhau một cái gì đó mà không bao giờ bị phản bội hoặc bị bỏ rơi.”

Theo Đức Thánh Cha, công việc chuẩn bị hôn nhân đạt hiệu quả tốt nhất thông qua các nỗ lực chung của các linh mục và các cặp vợ chồng, mặc dù ngài nhấn mạnh hơn đến tầm quan trọng có tính quyết định trong vai trò của linh mục giáo xứ.

“Các linh mục, đặc biệt là các linh mục giáo xứ, là những người đầu tiên đối thoại với những người trẻ muốn lập một gia đình mới và kết hôn trong bí tích hôn nhân. Sự tháp tùng của vị linh mục sẽ giúp các cặp mới cưới hiểu rằng hôn nhân giữa một người nam và một người nữ là một dấu chỉ sự kết hợp phu thê giữa Chúa Kitô và Giáo Hội, khiến họ ý thức được ý nghĩa sâu sắc của biến cố họ sắp thực hiện.”

Ý kiến của Đức Thánh Cha được xem là những lời sửa sai cho những nhận xét gần đây của Đức Hồng Y Kevin Farrell, tổng trưởng Bộ giáo dân, gia đình và cuộc sống. Tháng Bảy vừa qua, Đức Hồng Y Farrell nói rằng “các linh mục không phải là những người tốt nhất để đào tạo những người khác về hôn nhân” và rằng “họ không có uy tín” để nói về điều đó do không có kinh nghiệm về cuộc sống gia đình.

Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh rằng công việc chuẩn bị các cặp vợ chồng cho hôn nhân cần phải bao gồm sự đào tạo đức tin cơ bản. Ngài lưu ý rằng trong nhiều trường hợp hôn nhân tan vỡ không phải vì bất kỳ vấn đề cố hữu nào giữa hai vợ chồng, mà đơn giản là vì họ thiếu độ sâu sắc cần thiết để sống đầy đủ bí tích hôn nhân.

“Vì vậy, nhiều lần căn cội cuối cùng của các vấn đề trở nên tỏ tường sau lễ cưới được tìm thấy không chỉ nơi một sự thiếu trưởng thành ẩn kín và xa xôi nay đột nhiên bùng nổ ra, nhưng trên tất cả là nơi sự yếu đuối trong đức tin Kitô” Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh như trên với các tham dự viên.

“Cuộc hành trình chuẩn bị càng sâu sắc và kéo dài, các cặp vợ chồng càng sớm học được cách thích ứng với ân sủng và sức mạnh của Thiên Chúa và càng sớm phát triển được các ‘kháng thể’ giúp họ đối mặt với những khó khăn và mệt mỏi của đời sống hôn nhân và gia đình.”

Đức Thánh Cha lưu ý rằng những người chuẩn bị hôn nhân cho các cặp vợ chồng đừng đưa ra các giả định về mức độ trưởng thành đức tin của các cặp vợ chồng. Theo Đức Thánh Cha nhiều người “vẫn còn lấn cấn với một số khái niệm cơ bản về giáo lý rước lễ lần đầu tiên, nếu vượt qua được, chưa chắc sẽ không lấn cấn với giáo lý về phép Thêm Sức.” Bởi thế, thật cần thiết để lặp lại giáo lý khai tâm Kitô giáo, và không thể giả định là họ đã nắm vững rồi”

4. Báo chí Nga ca ngợi lời kêu gọi xóa bỏ hận thù của Đức Thánh Cha

Trước chuyến tông du của Đức Thánh Cha tại ba nước vùng Baltic, dư luận tại Nga đã tỏ ra rất dè dặt. Nếu như Việt Nam phải sống bên cạnh nước láng giềng Trung Quốc luôn nuôi dã tâm xâm lược và đồng hoá người Việt; thì ba nước vùng Baltic cũng cùng chung một số phận không may như thế khi phải sống bên cạnh một nước Nga quá lớn, đã từng đô hộ họ nhiều lần, cũng như đã từng gây ra bao nhiêu đau thương cho họ.

Trong chuyến tông du vừa qua, Đức Thánh Cha đã có dịp đến thăm Viện Bảo Tàng Thời Kỳ Chiếm Đóng của Liên Sô tại Vilnius và đọc một lời nguyện tại đây. Ngài cũng đã đặt vòng hoa tưởng niệm các nạn nhân cộng sản tại Tượng Đài Tự Do ở Riga, và dâng thánh lễ tại quảng trường Tự Do ở Tallin.

Tuy nhiên, trong tất cả những dịp này, Đức Thánh Cha đã đưa ra những lời kêu gọi từ bỏ lòng căm thù để sống tình huynh đệ.

Thông tấn xã Interfax của Nga đã nhanh chóng lên tiếng ca ngợi những lời khích lệ xoá bỏ hận thù, chẳng hạn như trong diễn từ được Đức Thánh Cha đưa ra tại Cổng Thành Bình Minh.

Bài xã luận hôm 23 tháng 9 trên Interfax cho biết:

“Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong bài giảng của ngài tại Cổng Bình minh ở Vilnuis đã kêu gọi tất cả các tín hữu từ bỏ sự thù địch và ‘nhận ra nhau như anh em’ bất kể chủng tộc và tôn giáo.

“Ngài hô hào rằng: ‘Trước đây chúng ta đã xây dựng nhiều pháo đài, nhưng hôm nay chúng ta cảm thấy cần phải nhìn nhau và công nhận lẫn nhau như anh em, đồng hành cùng nhau với niềm vui và ý chí tìm kiếm hòa bình, trải nghiệm giá trị của tình huynh đệ’”

780,000 người Lithuania tức là khoảng 1/3 dân số đã chết trong thập niên 1940. Một số, chủ yếu là người Do Thái, chết trong tay Đức Quốc Xã. Tuy nhiên, đa số chết dưới tay cộng sản Liên Sô.

5. Đức Hồng Y Andrew Yeom Soo-jung bày tỏ sự lạc quan về tiến trình hòa bình tại Triều Tiên

Đức Hồng Y Andrew Yeom Soo-jung, Tổng Giám Mục Hán Thành đã bày tỏ sự lạc quan của ngài đối với tiến trình hòa giải giữa hai miền Nam Bắc Triều Tiên.

“Đức Mẹ sẽ nhận lời chúng ta,” vị Hồng Y 75 tuổi cả quyết.

Ngài đã đưa ra nhận xét trên trong thánh lễ hôm thứ Ba tại Nhà thờ Chính Tòa Mân Đông của Hán Thành để cầu xin ân sủng thống nhất.

Một ngày sau đó, tại Bình Nhưỡng, nơi tổng thống Nam Hàn Moon Jae-in đang có cuộc họp thượng đỉnh với Kim Chính Ân, Bắc Hàn đã đồng ý đóng cửa vĩnh viễn căn cứ thử nghiệm hỏa tiễn Tongchang-ri. Tổng thống Nam Hàn Moon Jae-in đã đưa ra lời loan báo về diễn biến này hôm thứ Tư.

Thêm vào đó, Kim Chính Ân cho biết sẽ thực hiện một chuyến viếng thăm lịch sử đến Hán Thành. Đó sẽ là cuộc viếng thăm đầu tiên của một nhà lãnh đạo miền Bắc sau việc chia đôi bán đảo Triều Tiên. Tổng thống Moon Jae-in cho biết thêm chuyến viếng thăm của Kim Chính Ân có thể sẽ được thực hiện trong năm nay trừ ra có “những tình huống đặc biệt”.

Trong suốt 23 năm qua, Giáo Hội Công Giáo ở Hàn Quốc đã tập trung vào mỗi thứ Ba dưới chân Đức Trinh Nữ Maria tại Nhà thờ Chính Tòa Mân Đông của Hán Thành để cầu xin ân sủng hòa bình và thống nhất.

Đức Sứ Thần Tòa Thánh tại Triều Tiên và Mông Cổ cũng bày tỏ sự lạc quan của ngài.

“Tôi chắc chắn rằng từ thiên đàng Đức Mẹ đã và đang nhìn với một ánh mắt từ ái đối với con cái mình ở Hàn Quốc,” Đức Sứ Thần Tòa Thánh Alfred Xuereb nói với Vatican News hồi cuối tháng 5 vừa qua.