Từ trong trái tim con người (29-8-2021 – Chúa Nhật Tuần 22 Thường Niên B)
Lời Chúa: Mc 7, 1-8a. 14-15. 21-23
Khi ấy, những người biệt phái và mấy luật sĩ
từ Giêrusalem tụ tập lại bên Chúa Giêsu, và họ thấy vài môn đệ Người dùng bữa
với những bàn tay không tinh sạch, nghĩa là không rửa trước. Vì theo đúng tập
tục của tiền nhân, những người biệt phái và mọi người Do-thái không dùng bữa mà
không rửa tay trước, và ở nơi công cộng về, họ không dùng bữa mà không tắm rửa
trước. Họ còn giữ nhiều tập tục khác nữa, như rửa chén, rửa bình, rửa các đồ
đồng. Vậy những người biệt phái và luật sĩ hỏi Người: “Sao môn đệ ông không giữ
tập tục của tiền nhân mà lại dùng bữa với những bàn tay không tinh sạch?” Người
đáp: “Hỡi bọn giả hình, Isaia thật đã nói tiên tri rất chí lý về các ngươi, như
lời chép rằng: ‘Dân này kính Ta ngoài môi miệng, nhưng lòng chúng ở xa Ta. Nó
sùng kính Ta cách giả dối, bởi vì nó dạy những giáo lý và những luật lệ loài
người’. Vì các ngươi bỏ qua các giới răn Thiên Chúa, để nắm giữ tập tục loài
người”.
Và Người lại gọi dân chúng mà bảo rằng: “Hết
thảy hãy nghe và hiểu rõ lời Ta. Không có gì từ bên ngoài vào trong con người
mà có thể làm cho họ ra ô uế. Chỉ có những gì từ con người xuất ra, chính những
cái đó mới làm cho họ ra ô uế. Vì từ bên trong, từ tâm trí người ta xuất phát
những tư tưởng xấu: ngoại tình, dâm ô, giết người, trộm cắp, tham lam, độc ác,
xảo trá, lăng loàn, ganh tị, vu khống, kiêu căng, ngông cuồng. Tất cả những sự
xấu đó đều ở trong mà ra, và làm cho người ta ra ô uế”.
Suy
niệm:
Người
Do-thái rất sợ mình bị nhiễm uế,
vì như
thế họ sẽ không được tham dự các việc phụng tự
Nhưng họ
lại có thể bị trở nên ô uế vì nhiều lý do:
khi ăn
thịt một con vật bị coi là ô uế,
khi chạm
đến một vật ô uế, hay khi mắc bệnh ngoài da.
Người mẹ
sau khi sinh con cũng bị coi là ô uế.
Có những
nghề bị coi là ô uế như nghề thu thuế, thuộc da.
Những
ai không phải là người Do-thái đều ô uế cả.
Vậy không
được tiếp xúc, ăn uống hay vô nhà của dân ngoại.
Cả vùng
đất của người Samari cũng bị coi là ô uế.
Người
Do-thái thời Đức Giêsu phải chung đụng với quân Rôma.
Họ thường
xuyên có nguy cơ nhiễm uế.
Để khỏi
bị nhiễm, cần tránh lại gần họ, tránh đụng chạm.
Nhóm
người Pharisêu và kinh sư tỏ ra rất khó chịu
khi thấy
các môn đệ Đức Giêsu dùng bữa mà chưa rửa tay.
Như thế
là các ông đi ngược với truyền thống phải giữ,
và làm
cho mình trở nên ô uế.
Đức
Giêsu cũng khó chịu không kém khi coi họ là đạo đức giả,
vì họ
đã gạt bỏ những điều răn của Thiên Chúa
mà lại
cẩn thận giữ những truyền thống của người phàm.
Họ chỉ
tôn kính Chúa bằng môi miệng bên ngoài
chứ
không bằng trái tim bên trong (Mc 7,6.8.13).
Từ chuyện
bị ô uế vì không rửa tay trước khi ăn,
Đức
Giêsu cho thấy đâu là nguồn gốc thật sự của ô uế.
Người
Do-thái thường coi ô uế đến từ bên ngoài,
do đụng
chạm hay do ăn uống những điều không thanh sạch.
Đức
Giêsu khẳng định ngược lại:
Không
có gì từ bên ngoài vào có thể làm người ta ô uế.
Cái từ trái
tim xuất ra mới làm con người ô uế (Mc 7,15.20.23).
Đức
Giêsu đã làm một cuộc cách mạng khi tuyên bố:
“Mọi thức
ăn đều thanh sạch” (Mc 7,19).
Trong
sách Lê-vi có nhiều điều cấm đoán về ăn uống
mà người
Do-thái thời Đức Giêsu vẫn giữ (Lv 11).
Đối với
Ngài, những điều ấy không phải là chính yếu.
Điều
chính yếu là cái tâm chứ không phải cái bụng (Mc 7,19).
Điều
quan trọng không phải là rửa tay trước khi ăn,
mà là rửa
sạch trái tim của mình khỏi mọi ô nhơ cặn bẩn.
Như thế
Đức Giêsu mời đám đông môn đệ
bỏ cái
phụ để tập trung vào cái chính,
bỏ cái
bên ngoài để tập trung vào cái bên trong.
bỏ chuyện
tay và bụng để quan tâm đến trái tim,
và quan
tâm đến những gì đang diễn ra ở đó.
Đức
Giêsu đã kể ra mười hai nết xấu của trái tim con người.
Các nết
xấu đều liên quan đến tha nhân (Mc 7, 21-22):
gian
dâm, trộm cắp, giết người, ngoại tình, tham lam, độc ác,
xảo
trá, dâm đãng, ganh tỵ, vu khống, kiêu ngạo, ngông cuồng.
Các nết
xấu trên đều chà đạp lên người khác vì lòng ích kỷ.
Đó mới
là nguồn gốc thật của sự ô uế mà ta cần tránh.
Để khỏi
bị ô uế, người Do-thái đã tránh ăn uống, đụng chạm…
Để khỏi
bị nhiễm virút corona, người ta cũng làm nhiều điều:
đeo khẩu
trang, rửa tay thường xuyên, lau rửa nhà cửa,
giữ khoảng
cách khi tiếp xúc, chích vaccine…
Có cái
gì giống nhau giữa việc tránh ô uế và tránh virút.
Cả hai
cùng đáng sợ và lây lan theo kiểu dây chuyền.
Cả hai
cùng đòi những biện pháp phòng ngừa chặt chẽ.
Thế giới
hôm nay đang tập trung để khống chế con virút này,
con
virút bé xíu mà làm náo loạn cả thế giới.
Có thể
hôm nay Đức Giêsu mời ta không ngừng lại ở đó.
Virút
corona vén mở cho ta thấy những virút khác
vẫn
đang hoành hành âm thầm trên thế giới
mà chẳng
ai thấy cần phòng ngừa bằng khẩu trang hay vaccine.
Virút dửng
dưng, virút bất công, virút làm tan nát gia đình,
Virút
phá hoại môi sinh, virút gây hận thù chia rẽ.
Có thứ
virút làm hỏng cuộc đời bao bạn trẻ.
Có thứ
virút làm người ta chống lại Thiên Chúa và Giáo hội.
Mong mọi
người được chích để ngừa mọi thứ virút trên.
Mong một
thế giới bình yên vì thắng được mọi thứ virút
đang tấn
công cả xác lẫn hồn con người.
Cầu nguyện:
Lạy Chúa là Cha của
gia đình nhân loại,
Chúa đã sáng tạo mọi
người bình đẳng về nhân phẩm.
Xin hãy đổ vào lòng
chúng con tình huynh đệ,
và gợi lên nơi chúng
con ước mơ làm mới lại
các cuộc gặp gỡ, đối
thoại, công lý và hòa bình.
Xin hãy thúc đẩy
chúng con tạo ra
những cộng đồng lành
mạnh hơn,
và một thế giới cao
quý hơn,
thế giới không có đói
nghèo, chiến tranh hay bạo lực.
Xin cho trái tim của
chúng con mở ra
trước mọi dân tộc và
quốc gia trên mặt đất.
Xin giúp chúng con
nhận ra sự thiện mỹ
mà Chúa đã gieo nơi
lòng từng người chúng con,
nhờ đó chúng con rèn
đúc mối dây hiệp nhất,
chia sẻ những dự án
và những giấc mơ chung. Amen.
Đức Thánh Cha Phanxicô
Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J.